Zuid-Soedan - Rapport AZG beschrijft instortende gezondheidszorg en escalerend geweld

samenvatting en rapport:

Het rapport, gebaseerd op medische gegevens en getuigenissen van patiënten, zorgverleners en gemeenschappen, schetst een schrijnend beeld van een gezondheidszorgsysteem dat op instorten staat.

“Op elke locatie waar AZG actief is, zien onze teams enorme tekortkomingen. Gezondheidsvoorzieningen zijn niet functioneel of zwaar onderbemiddeld. Door een chronisch tekort aan medicijnen en personeel sterven mensen aan ziekten die eenvoudig te voorkomen en behandelen zijn. Er is praktische steun nodig, niet op papier,” zegt dr. Sigrid Lamberg van AZG in Zuid-Sudan.

Geweld en aanvallen op zorginstellingen

Het conflict tussen regeringstroepen, oppositie en gewapende groepen bereikte dit jaar het hoogste niveau sinds het vredesakkoord van 2018. Aanvallen op gezondheidsvoorzieningen door alle partijen schenden flagrant het internationaal humanitair recht en beperken toegang tot zorg nog verder.

AZG werd in 2025 acht keer het doelwit van aanvallen, waardoor ziekenhuizen in Ulang en Old Fangak moesten sluiten. Op 3 december werd een AZG-faciliteit in Pieri geraakt door een luchtaanval, gevolgd door bombardementen in Lankien.

Sinds januari zijn volgens de VN meer dan 320.000 mensen ontheemd en kwamen 2.000 mensen om door het geweld. In Malakal behandelden AZG-teams tussen april en november 141 traumapatiënten, waaronder vrouwen en kinderen met schotwonden.

Meervoudige crises en afnemende steun

Naast het geweld kampen gemeenschappen met overstromingen, ondervoeding en de grootste cholera-uitbraak ooit in het land. Toch neemt internationale steun af. Het Health Sector Transformation Project (HSTP), een initiatief van meerdere donoren bedoeld om 1.158 gezondheidsinstellingen te ondersteunen, bereikt door geldgebrek nog slechts 816 locaties en zelfs deze kampen met aanhoudende tekorten aan medicijnen en personeel.

Malaria blijft de belangrijkste doodsoorzaak. In 2025 waren er voor het tweede jaar op rij tekorten aan malariamedicijnen tijdens het hoogseizoen. AZG behandelde tussen januari en september 6.680 patiënten met ernstige malaria.

Oproep tot actie

In 2025 is de situatie in Zuid-Sudan aanzienlijk verslechterd. De toenemende behoeften vragen om dringende maatregelen: internationale donoren moeten hun toezeggingen om gezondheids- en humanitaire inspanningen te ondersteunen nakomen en tekortkomingen in bestaande programma's moeten dringend worden aangepakt.

AZG dringt aan op onmiddellijke maatregelen:

Daarnaast moet de regering van Zuid-Sudan haar gezondheidsbudget verhogen naar 15% van de nationale begroting, zoals beloofd in de Verklaring van Abuja. Momenteel is dat slechts 1,3%.

“De situatie is rampzalig,” zegt Lamberg. “De wereld kan niet wegkijken. Er is gecoördineerde actie, hernieuwde inzet en internationale solidariteit nodig – nu meer dan ooit.”

A patient sits next to a wall of the new malaria ward at Aweil State Hospital. Copyright: Isaac BuayMSF nurse administering the fluids to a child directly through the intravenous therapy in the Cholera Treatment Centre (CTC) in Malakal, South Sudan. Copyright: Paula Casado AguirregabiriaChildren and caretakers at the pediatric inpatient ward. Copyright: Paula Casado Aguirregabiria/MSFA group of women collects water at a designated point set up by MSF in Jerbana, where the lack of water is the main issue for the population. Copyright: Diego Menjíbar

Children play in MSF's psychological support tent at the Civil Hospital in Renk. Copyright: Diego MenjíbarMSF health post destroyed in fighting: Wunpeth village. Copyright: Sean Sutton/Panos PicturesMalnutrition screening of one-year-old Alnel on the knees of his mother Nyanbeny. Ameth Bek Hospital, Abyei. Copyright: Sean Sutton/Panos PicturesNyapuk family in an Internally Displaced People's camp in Abyei. Copyright: Sean Sutton/Panos Pictures

The MSF integrated community case management team in Abyei. From left to right: Front – Christopher, Awa, Regina. Back – Chol, Hamada, Kat, Charles, Marteen. Copyright: Sean Sutton/Panos PicturesNyanyath Achueng and her family are presently residing on a flooded roadside levee opposite a UN compound. Copyright: Sean Sutton/Panos PicturesMother and daughter in an IDP camp. Copyright: Paula Casado Aguirregabiria/MSFCollecting blood samples for malaria testing during triage. Copyright: Paula Casado Aguirregabiria/MSF