Wereld Contraceptie Dag: tot 30% minder moedersterfte en 20% minder kindersterfte dankzij contraceptie
Dinsdag 26 september is Wereld Contraceptiedag. Een gelegenheid voor Artsen Zonder Grenzen (AZG) om te benadrukken dat toegang tot anticonceptie niet alleen het aantal gevallen van onveilige abortus, een van de belangrijkste oorzaken van moedersterfte in de wereld, vermindert, maar ook de gezondheid van vrouwen, meisjes en kinderen verbetert. Toch hebben 218 miljoen vrouwen en 43% (14 miljoen) van de 32 miljoen seksueel actieve adolescenten van 15-19 jaar in lage- en middeninkomenslanden geen of amper toegang tot anticonceptie. Anticonceptie maakt daarom integraal deel uit van AZG’s kernactiviteiten op vlak van reproductieve gezondheid.
.jpg)
- Anticonceptie kan de moedersterfte met 30% verlagen (90% van de abortusgerelateerde en 20% van de obstetrische sterfte) en kindersterfte tot 20%
- In lage- en middeninkomenslanden heeft 43% (14 miljoen) van de 32 miljoen seksueel actieve adolescenten van 15-19 jaar geen of amper toegang tot anticonceptie.
- Elk jaar hebben tienermeisjes 21 miljoen zwangerschappen, waarvan ongeveer de helft (ongeveer 10 miljoen) ongewenste zwangerschappen zijn. Meer dan de helft (5,7 miljoen) van deze ongewenste zwangerschappen eindigt in abortus en de meerderheid hiervan vindt plaats in onveilige omstandigheden.
Toegang tot anticonceptie in lage- en middeninkomenslanden
In vele gevallen is de toegang tot voorbehoedsmiddelen niet vanzelfsprekend. In lage- en middeninkomenslanden hebben 218 miljoen vrouwen tussen 15 en 49 jaar geen toegang tot anticonceptie. Dit komt doordat de gezondheidsdiensten geen of amper anticonceptiemiddelen aanbieden of niet over de financiële middelen beschikken om kwalitatief goede zorg te bieden. Een andere reden is dat er angst heerst voor bijwerkingen, maar ook culturele of religieuze weerstand spelen hier een rol in.
Volgens een onderzoek van de WHO (2019) worden wereldwijd zo’n 74 miljoen vrouwen in lage- en middeninkomenslanden elk jaar ongewenst zwanger. Dit resulteert in 25 miljoen onveilige abortussen en 47.000 moedersterfgevallen per jaar.
Stigma rond anticonceptie bij adolescenten
43% (14 miljoen) van 32 miljoen seksueel actieve adolescenten tussen de 15 en 19 jaar in lage- en middeninkomenslanden hebben slechte toegang tot anticonceptie.
Elk jaar hebben tienermeisjes 21 miljoen zwangerschappen, waarvan ongeveer de helft (ongeveer 10 miljoen) ongewenste zwangerschappen zijn. Meer dan de helft (5,7 miljoen) van deze ongewenste zwangerschappen eindigt in abortus en de meerderheid hiervan vindt plaats in onveilige omstandigheden.
Tieners worden bovendien geconfronteerd met tal van sociale, culturele en economische barrières om toegang te krijgen tot anticonceptiediensten. Ze aarzelen ook vaak om anticonceptiediensten te zoeken uit angst dat hun ouders of andere volwassenen op de hoogte zullen worden gebracht.
Toegang tot voorbehoedsmiddelen: ook beter voor gezondheid van moeders en kinderen.
De toegang tot voorbehoedsmiddelen verbetert bovendien de gezondheid van vrouwen, meisjes en kinderen omdat vrouwen dan bijvoorbeeld ook langer borstvoeding kunnen geven indien ze minder kinderen te borstvoeden hebben. Het aantal sterfgevallen onder kinderen met een laag geboortegewicht daalt en het aantal vroeggeboorten verlaagt wanneer er toegang is tot mogelijkheden wat betreft familiale planning.
Contraceptie bij Artsen Zonder Grenzen
AZG heeft in 2022 om en bij de 660.000 consultaties voor contraceptie uitgevoerd, met meer dan 152.850 in Centraal Afrikaanse Republiek, 25.180 in Venezuela en 16.100 in Nigeria. AZG biedt verschillende anticonceptiemethoden in haar projecten aan: condooms voor zowel vrouwen als mannen, anticonceptiepillen, implantaten, de noodpil, anticonceptie-injecties, hormonale spiraaltjes of koperspiraaltjes.
Contraceptie is een essentiële gezondheidsdienst in de projecten van AZG, en vooral voor mensen die reproductieve en/of seksuele gezondheidszorg nodig hebben. Voor de toegang tot anticonceptie baseren we ons op verschillende principes:
- Toegang tot contraceptie
- Autonomie
- Respect
- Vertrouwen
- Wederzijdse toestemming
- Het principe van non-discriminatie
- Persoonsgerichte aanpak
De beste anticonceptiemethode is de aanpak waar de persoon zich het meest comfortabel bij voelt en het meest tevreden mee is. AZG beschikt dan wel over medische kennis in kader van anticonceptie, maar het is nog altijd de persoon die zijn eigen leven en lichaam het beste kent.
Het medische bezoek voor anticonceptie zorgt voor vereenvoudigde zorg en verbetert de toegang verbeteren met behoud van de veiligheid van de patiënt.
Een eerste bezoek ziet er als volgt uit:
- Verwelkomen en een positieve vertrouwensrelatie opbouwen
- Luisteren naar hun verwachtingen en voorkeuren
- Informatie inwinnen over hun medische geschiedenis en seksleven
- Een gericht, vrijwillig lichamelijk onderzoek uitvoeren
- Zwangerschapsstatus bepalen
- De persoon helpen bij het kiezen van een methode
- Een medisch follow-up plan opstellen
- Vraag om bevestiging van geïnformeerde toestemming voor deze anticonceptiekeuze
- De anticonceptiemethode uitdelen en uitleggen hoe deze te gebruiken
- Sluit af door tijd vrij te laten voor vragen van patiënten
Integraal onderdeel van de Sustainable Development Goals van de WHO
Contraceptie maakt integraal deel uit van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG's) van de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO). Indicator 3.7.1, getiteld "Aandeel vrouwen in de reproductieve leeftijd (15 tot 49 jaar) wier behoeften op het gebied van gezinsplanning worden vervuld door moderne methoden", draagt bij aan de mondiale beoordeling van SDG-doelstelling 3.7, die tegen 2030 universele toegang tot seksuele en reproductieve gezondheidsdiensten wil garanderen, inclusief gezinsplanning, informatie en onderwijs, evenals de integratie van reproductieve gezondheid in strategieën en programma’s.
Toegang tot effectieve middelen om zwangerschap te voorkomen stelt vrouwen en hun partners in staat hun recht uit te oefenen om vrij en verantwoordelijk te beslissen over het aantal en de spreiding van hun kinderen, en om over de informatie, het onderwijs en de middelen te beschikken die daarvoor nodig zijn.
.jpg "Illustration of a woman holding a blister pack of the oral contraceptive pill. Copyright: Carrie Hawks/MSF")
Illustration of a woman holding a blister pack of the oral contraceptive pill. Copyright: Carrie Hawks/MSF.jpg "Illustration of pregnant women and their partners, during a prenatal care session. Copyright: Carrie Hawks/MSF")
Illustration of pregnant women and their partners, during a prenatal care session. Copyright: Carrie Hawks/MSF.jpg "Illustration of women’s fists raised in a gesture of empowerment. Carrie Hawks/MSF")
Illustration of women’s fists raised in a gesture of empowerment. Carrie Hawks/MSF.jpg "Illustration of a woman holding a self-injectable contraceptive device. Copyright: Carrie Hawks/MSF")
Illustration of a woman holding a self-injectable contraceptive device. Copyright: Carrie Hawks/MSF.jpg "Illustration of a breast self-examination. Copyright: Carrie Hawks/MSF")
.jpg "Illustration of a woman holding a “how-to” guide to self-swabbing for human papillomavirus as a screening measure to prevent cervical cancer. Copyright: Carrie Hawks/MSF")
.jpg "Illustration of a trained peer educator talking with women in her community about self-care. Copyright: Carrie Hawks/MSF")
.jpg "Illustration of a woman having her head massaged. Copyright: Carrie Hawks/MSF")
.jpg "Illustration of a woman holding a self-injectable contraceptive device. Copyright: Carrie Hawks/MSF")
Douchka van Olphen