Voortschrijdende annexatie op de Westelijke Jordaanoever: vijf maanden gedwongen ontheemding en toenemende humanitaire behoeften

Gezondheid- en leefomstandigheden brokkelen verder af omdat de Israëlische troepen nog steeds op grote schaal vernielingen aanrichten en de drie vluchtelingenkampen Jenin, Tulkarem en Nur Shams bezetten, waardoor terugkeer onmogelijk is en de toegang wordt geblokkeerd.

“Na vijf maanden duurt de militaire operatie nog steeds voort. De kampen blijven afgesloten en Israëlische soldaten verhinderen actief dat iemand binnenkomt. Gezinnen verkeren nog steeds in onzekerheid en we zijn bang dat de humanitaire nood verder zal toenemen”, zegt Simona Onidi, projectcoördinator van AZG in Jenin en Tulkarem.

De briefing nota is gebaseerd op de effectieve aanwezigheid van Artsen Zonder Grenzen, operationele gegevens en bijna 300 interviews die half mei zijn gehouden op 17 locaties waar Artsen Zonder Grenzen gedwongen ontheemde vluchtelingen uit de drie kampen bijstaat, in het noorden van de Westelijke Jordaanoever.

Uit de bevindingen blijkt dat de door ontheemding getroffen gemeenschappen te maken hebben met toenemende instabiliteit en onvervulde behoeften, zoals toegang tot gezondheidszorg en correcte voedsel- en watervoorziening. Bijna de helft van de ondervraagden is in vier maanden tijd drie of meer keer gedwongen ontheemd, terwijl bijna drie op de vier niet zeker weten of ze kunnen blijven waar ze nu zijn. Meer dan een derde zegt zich onveilig te voelen waar ze nu wonen. Ook de geestelijke gezondheid gaat achteruit, vooral bij vrouwen en kinderen, omdat herhaalde ontheemding, onzekerheid en gewelddadige verdrijving het leed nog vergroten.

"We leven in voortdurende angst. Israëlische troepen patrouilleren regelmatig in de buurt van waar ik verblijf. Mijn familie en ik houden onze koffers altijd gepakt, klaar om te vluchten als we weer worden verdreven." – Ontheemde vrouw uit het vluchtelingenkamp Nur Shams.

Uit het rapport blijkt ook een verontrustend patroon van geweld en obstructie tegen ontheemde bewoners die proberen terug te keren naar hun huizen in de kampen, met meer dan 100 gemelde incidenten van willekeurig geweld. Het gaat onder meer om schietpartijen, mishandeling en arrestaties, en het treft mensen van alle leeftijden en geslachten. Sommige gezinnen troffen hun huizen verbrand, geplunderd of bezet aan; anderen werden expliciet bedreigd en kregen te horen dat ze nooit meer terug mochten komen. Terugkeer wordt sterk beperkt, met slechts beperkte toegang of helemaal geen toegang.

“Toen ik terugkwam in mijn huis in het kamp, was het afgebrand en was mijn buurman vermoord.” – Ontheemde man uit het vluchtelingenkamp Tulkarem.

Een op de drie mensen kon geen arts bereiken wanneer dat nodig was, voornamelijk vanwege de kosten, de afstand of het gebrek aan vervoer. Bijna de helft van de ondervraagden meldde dat ze geen regelmatige toegang hadden tot voedsel en water, en 35 procent van de mensen met een chronische ziekte kan geen regelmatige medicatie krijgen.

Op meer dan 40 openbare locaties, ontheemdenkampen in Jenin en Tulkarem en basisgezondheidscentra die worden beheerd door het ministerie van Gezondheidszorg zijn nu ook mobiele medische teams van Artsen Zonder Grenzen actief. Zij bieden basisgezondheidszorg, geestelijke gezondheidszorg en gezondheidsvoorlichting.

De militaire operatie “Iron Wall” is noch het begin, noch het einde van het geweld dat de Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever ondergaan. Deze laatste escalatie komt bovenop een reeds schrijnende situatie die gestaag verslechtert, met name sinds oktober 2023. Zoals blijkt uit het rapport van Artsen Zonder Grenzen van februari 2025, “Inflicting Harm and Denying Care”, zijn herhaalde schendingen van de rechten van burgers en medische organisaties al lange tijd legio in de Westelijke Jordaanoever. De huidige humanitaire crisis in de noordelijke provincies kan niet los worden gezien van de bredere context van dwangmaatregelen, geweld en annexatie.

“Wat we in het noorden van de Westelijke Jordaanoever zien, is niet alleen een humanitaire noodsituatie, maar een door mensen veroorzaakte crisis die met opzet wordt verlengd en met de dag verslechtert”, zegt Simona Onidi. "De humanitaire hulp is ontoereikend en inconsistent. Organisaties moeten hun respons opvoeren om mensen onderdak, medische zorg, geestelijke gezondheidszorg en bescherming te bieden. We roepen ook op tot beëindiging van de Israëlische militaire operaties en het dodelijk gebruik van geweld, dat leidt tot doden en gewonden, en tot een veilige en waardige terugkeer van ontheemde gemeenschappen.“

Download onze briefing note: