Twee jaar oorlog in Soedan: 's werelds grootste humanitaire crisis stort miljoenen mensen in wanhoop

Volgens de VN heeft 60 procent van de 50 miljoen mensen in het land humanitaire hulp nodig. Ze worden geconfronteerd met een opeenstapeling van gezondheidscrises en beperkte toegang tot openbare gezondheidszorg.

De afgelopen twee jaar hebben zowel de RSF als de SAF herhaaldelijk dichtbevolkte gebieden gebombardeerd. De RSF en geallieerde milities hebben systematisch seksueel geweld, ontvoeringen, massamoorden en plunderingen gepleegd, burgerwijken uitgeroeid en medische faciliteiten bezet. Beide partijen hebben steden belegerd, vitale infrastructuur vernietigd en humanitaire hulp geblokkeerd.

"De strijdende partijen slagen er niet alleen niet in om burgers te beschermen - ze verergeren actief hun lijden", zegt Claire San Filippo, AZG-noodcoördinator. "Waar je ook kijkt in Soedan, je zult overal noden aantreffen - overweldigend, dringend en onvervuld. Miljoenen mensen krijgen bijna geen humanitaire hulp, medische faciliteiten en personeel worden nog steeds aangevallen en het wereldwijde humanitaire systeem slaagt er niet in om ook maar een fractie te leveren van wat nodig is."

Honger

Soedan is momenteel de enige plek ter wereld waar officieel op meerdere plaatsen hongersnood is uitgeroepen. Eerst in het Zamzam kamp, en daarna in tien andere gebieden. Zeventien andere regio’s staan nu op de rand van de afgrond. ​ Zonder onmiddellijke interventie lopen honderdduizenden levens gevaar.

In maart ondersteunde AZG vaccinatiecampagnes voor kinderen jonger dan twee jaar in Zuid-Darfur, waarbij ook gescreend werd naar ondervoeding. Daaruit bleek dat 7% van de 17.000 gescreende kinderen leed aan ernstige acute ondervoeding en 30% aan globale acute ondervoeding. In december 2024 ontdekten AZG-teams in Noord-Darfur na screening van 9.500 kinderen dat maar liefst 35,5% van de kinderen jonger dan vijf jaar acuut ondervoed was, en 7% ernstig accuut ondervoed.

Onvoldoende gezondheidszorg

Tegelijkertijd heeft Soedan te maken met meerdere, overlappende gezondheidscrises. AZG-teams hebben meer dan 12.000 patiënten behandeld voor traumaletsels als gevolg van gewelddadige aanvallen, en in de eerste week van februari ’24 stroomden de slachtoffers van meerdere Mass Casualty Events binnen in faciliteiten in Khartoem, Noord-Darfur en Zuid-Darfur. Ook moeder- en kindzorg gaat door een diepe crisis: in oktober 2024 was 26% van de zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding gaven in Nyala, Zuid-Darfur, acuut ondervoed.

"Uitbraken van mazelen, cholera en difterie verspreiden zich door slechte leefomstandigheden en verstoorde vaccinatiecampagnes, en geestelijke gezondheids- ​ en medische zorg blijft pijnlijk beperkt voor overlevenden van seksueel geweld", zegt Marta Cazorla, AZG-noodcoördinator. “Deze verergerende crises weerspiegelen niet alleen de wreedheid van het conflict, maar ook in welke mate het zorgsysteem afgebrokkelt is en de humanitaire respons faalt.” ​

Sinds april 2023 kwamen meer dan 1,7 miljoen mensen naar ziekenhuizen, gezondheidsfaciliteiten en mobiele klinieken die Artsen Zonder Grenzen ondersteunt of leidt, en meer dan 320.000 mensen werden opgenomen in onze spoedafdelingen.

Ontheemding

Volgens de VN zijn meer dan 13 miljoen mensen ontheemd geraakt door het conflict – velen van hen meermaals. Hiervan zijn 8,9 miljoen mensen nog steeds ontheemd in Soedan, terwijl 3,9 miljoen mensen naar buurlanden zijn gevlucht. Vaak leven ze in overvolle kampen zonder toegang tot voedsel, water, gezondheidszorg of een gevoel van toekomst.

Geweld op de gezondheidszorg

Volgens de WHO is meer dan 70 procent van de gezondheidsvoorzieningen in door conflicten getroffen gebieden nauwelijks operationeel of volledig gesloten. Sinds het begin van de oorlog heeft Artsen Zonder Grenzen meer dan 80 gewelddadige incidenten tegen onze medewerkers, infrastructuur, voertuigen en voorraden geregistreerd. Klinieken zijn geplunderd en vernield, medicijnen gestolen en gezondheidswerkers aangevallen, bedreigd of gedood.

"Gebouwen werden vernield, zelfs bedden werden geplunderd en medicijnen werden tot de grond toe afgebrand. Vanuit de verte zag het eruit als een ziekenhuis, maar toen je er binnenging, was het een schuilplaats voor slangen en gras", zei Muhammad Yusuf Ishaq Abdullah, AZG-medewerker gezondheidsbevordering in Tawila, Noord-Darfur, over de toestand van het ziekenhuis van Tawila nadat het in juni 2023 was aangevallen en geplunderd.

Komend regenseizoen

Het naderende regenseizoen dreigt de catastrofale situatie nog erger te maken. Aanvoerroutes worden afgesneden en hele regio's kunnen onder water komen te staan, net nu de hongerkloof piekt en ondervoeding en malaria toenemen

Nood aan maatregelen

Bullet hole in MSF premise in Khartoum, Sudan. 21 April, 2023. Copyright: MSF: In North Darfur state, hospitals have closed one by one as the fighting has intensified and health facilities have come under attack in the capital, El Fasher. 13 December, 2024.: Faces and Voices from Wad Madani. "I'm worried about the future of my children." I'm thinking about returning to Abyei so that I could provide an education for my children. 10 December, 2023. Copyright: Faiz AbubakrMSF’s cholera treatment centre, located in Kassala, was flooded after heavy rains the previous night. The centre, based in tents, provides urgent care to cholera patients. 09 September, 2024. Copyright: Mohammed ElhassanA mother cares for her child in the inpatient therapeutic feeding centre at Al Buluk hospital, supported by MSF in Omdurman, Khartoum state. 09 March, 2025. Copyright: MSF

: MSF is running a clinic in Zamzam camp, ~15km south east of El Fasher, the state capital, hosting more than 300,000 internally displaced people. 15 February, 2024. Copyright: Mohamed ZakariaA health promotion session led by MSF on hygiene and how to use the toilet to avoid cholera, in Al Tadamon gathering site, Al Gedaref State. 21 November, 2024. Copyright: Faiz AbubakrAs violence rages in West Darfur, wounded people are coming in waves to Adré hospital in Chad, where they are being treated by MSF and Ministry of Health teams. At least 242 wounded were received on 15 June alone, and 348 on 16 June. 16 June, 2023. Copyright: Mohammad Ghannam/MSFA woman shot in the neck, taken in charge in Abéché hospital. 15 June, 2023. Copyright: Mohammad Ghannam/MSF

Nour, 25 years old from Al Geneina. 17 June, 2023. Copyright: Mohammad Ghannam/MSFMSF staff, Dr Ahmed Omer Aljack, Eman and Makka are among the main staff running the clinic assisted by MOH staff. 05 June, 2023Nyanyath Achueng and her family are presently residing on a flooded roadside levee opposite a UN compound. 09 August, 2023. Copyright: Sean Sutton/Panos Pictures: While shopping with her mother at a nearby market this 20-month-old toddler was struck by shrapnel after a bomb-blast tore through the neighbourhood. 07 November, 2024. Copyright: MSFXRay of Baby Riyad. The 18-month-old toddler was struck in the chest by a stray bullet while he was taking a nap in Khartoum. 07 November, 2024. Copyright: MSF