Syrië: AZG roept tot vrije humanitaire hulp en de bescherming van burgers, medische structuren en personeel
Sinds december 2024, en na de val van de voormalige Syrische regering, kon Artsen Zonder Grenzen (AZG) voor het eerst in meer dan tien jaar gebieden in Syrië bereiken waar de organisatie voordien niet aanwezig was.

Hoewel de situatie zich de komende maanden kan stabiliseren, blijven er duidelijk spanningen tussen sommige groepen en gemeenschappen. Artsen Zonder Grenzen roept alle partijen op om hun verplichtingen na te komen, wat wil zeggen: de bescherming van burgers, medische structuren en personeel alsook de vrije toegang van humanitaire hulp.
Al meer dan tien jaar coördineert, beheert en ondersteunt Artsen Zonder Grenzen ziekenhuizen en gezondheidsfaciliteiten in het noorden van Syrië en biedt het essentiële medische zorg aan honderdduizenden mensen die in ontheemdenkampen leven. AZG blijft actief in deze gebieden omwille van de aanhoudende humanitaire en medische nood.
Sinds december 2024 heeft AZG echter teams ingezet in verschillende gebieden in Damascus, Aleppo, Hama, Daraa, Deir ez-Zor en andere gouvernementen, waar de medisch humanitaire organisatie de voorbije 10 jaar niet operationeel was. We evalueren er de behoeften, praten met de autoriteiten en gezondheidsactoren, om aangepaste steun en medische donaties te verlenen aan verschillende gezondheidsfaciliteiten en ziekenhuizen.
Uitbreiding van de AZG-activiteiten
Terwijl AZG medische zorg blijft verlenen aan de mensen in het noordwesten en noordoosten van Syrië, breidt ze haar activiteiten uit naar Damascus en andere gouvernementen. AZG-teams zagen behoeften in de gezondheidszorg en op het vlak van mentaal welzijn en gezondheidsbevordering. Vervolgens legden ze contact met de autoriteiten en andere actoren om deze behoeften verder te analyseren.
De teams reageerden onmiddellijk op de eerste noden van de bevolking in de gouvernementen Aleppo, Idlib en Hama met dagelijkse mobiele klinieken, medische donaties, de distributie van non-food artikelen en steun voor water en sanitaire voorzieningen. Tegelijkertijd bleven ze andere medische behoeften beoordelen en gingen ze aan de slag in een van de belangrijkste ziekenhuizen in zowel Damascus als in het gouvernement Dara.
Ontheemdencrisis is nog lang niet voorbij
Ondanks het feit dat de grootschalige vijandelijke confrontaties in Syrië voorbij zijn, is de ontheemdencrisis, die ooit werd beschouwd als de grootste ontheemdencrisis ter wereld, nog lang niet afgelopen. Miljoenen Syriërs blijven binnen Syrië ontheemd en kunnen nergens naartoe. Hun geboortesteden en huizen werden verwoest, ze verloren quasi alles tijdens het bijna 14 jaar durende conflict en werden gedwongen om in kampen te leven met beperkte toegang tot basisvoorzieningen, onvoldoende hygiëne en sanitaire voorzieningen en een gebrek aan basisvoorzieningen. De resterende, maar kleinere vijandelijke spanningen in verschillende Syrische gebieden, zorgen voor onzekerheid en hebben een grootschalige ontheemding tot gevolg.
Eind november 2024 ontvluchtten meer dan 100.000 mensen hun huizen in Noord-Aleppo door escalerende conflicten en zochten ze hun toevlucht in het noordoosten van Syrië, een regio die al te kampen had met aanzienlijke humanitaire problemen.
Veel ontheemde mensen verblijven in geïmproviseerde opvangfaciliteiten (zoals scholen en stadions) waar de omstandigheden precair zijn, deze centra waren namelijk niet genoeg voorbereid op de plotse massale toestroom van mensen. Door overbevolking, gebrek aan geschikt onderdak, slechte sanitaire voorzieningen en beperkte toegang tot voedsel en gezondheidszorg lopen de meest kwetsbare bevolkingsgroepen grote risico's. Het gaat hier om de uitbraak van ziekten als mazelen en cholera.
Er is meer steun nodig
Na bijna 14 jaar oorlog en 2 jaar na de aardbevingen die ook het noordwesten van Syrië troffen, blijven de humanitaire en medische noden in Syrië hoog. Artsen Zonder Grenzen dringt er bij de internationale donorgemeenschap op aan om de steun en financiering voor Syrië te verhogen om een redelijk niveau van humanitaire hulpverlening te kunnen leveren.
De economische achteruitgang, de uittocht van medisch personeel en lage lonen voor de mensen die bleven en het feit dat er geen internationale financiering is, zorgt voor vermoeidheid binnen de gezondheidszorg en andere openbare diensten. Veel essentiële diensten zijn niet beschikbaar en de kwaliteit van zorg wordt aangetast door factoren zoals onvoldoende personeel, een tekort aan essentiële medicijnen voor acute ziekten en een gebrek aan basisvoorraden.
Eind december 2024 moest ongeveer 50% van de ziekenhuizen en zorginstellingen hun activiteiten terugschroeven of volledig sluiten door gebrek aan financiering. Dit probleem werd ook gemeld in vluchtelingen- en ontheemdenkampen. Als de financiering van de Syrische gezondheidszorg niet dringend wordt opgeschaald qua volume, dekking en tijdigheid, zal dit onvermijdelijk rampzalige gevolgen hebben voor de bevolking en de mensen die zorg nodig hebben, zullen daar flink in worden gehinderd.

Quentin Barrea