Soedan: 1 op 6 van de oorloggewonde patiënten in ziekenhuis in het zuiden van Khartoem zijn jonger dan 15
KHARTOUM/BRUSSEL - 16% van oorloggewonde patiënten die sinds januari 2024 in het Bashair Teaching Hospital in het zuiden van Khartoem worden behandeld, is jonger dan 15 jaar. Velen hadden schot-, explosie- en granaatscherfwonden. Artsen maken zich ook zorgen over het grote aantal kinderen dat ernstig ondervoed in het ziekenhuis aankomt.
AZG-teams hebben samen met ziekenhuispersoneel op minder dan een jaar meer dan 4.214 patiënten behandeld voor traumaletsels door geweld, waaronder geweerschoten en bomexplosies. Hiervan waren 16% kinderen jonger dan 15 jaar. Het Bashair Teaching Hospital is een van de laatste functionerende ziekenhuizen in het zuiden van Khartoem en biedt spoedeisende en chirurgische zorg en gezondheidszorg voor moeders.
“De 18 maanden oude baby Riyad werd naar de eerste hulp gebracht nadat een verdwaalde kogel zijn rechterzij had geraakt terwijl hij lag te dutten in het huis van zijn familie,” zei dokter Moeen*, medisch teamleider bij AZG. “Het medische team vocht vier uur lang om hem te stabiliseren. Door het grote bloedverlies was de kans dat hij de operatie zou overleven fifty-fifty.”
Het team was in staat om het bloeden te stelpen, maar de kogel bleef vastzitten in zijn borstkas. Het is onduidelijk hoe lang het zal duren voordat hier iets aan gedaan kan worden.
Het ziekenhuis heeft geen geavanceerde chirurgische capaciteiten, deels als gevolg van een systematische blokkade op het verzenden van chirurgische voorraden sinds oktober 2023. Het is ook erg moeilijk om patiënten door te verwijzen naar buiten het gebied, omdat de transportroutes vernietigd of veel te gevaarlijk zijn. Riyad is een van de 314 kinderen die in 2024 zijn behandeld voor schot- en steekwonden.
Opzettelijke blokkades
Opzettelijke blokkades op het transport van medische voorraden en medicijnen betekenen ook dat sommige procedures, zoals de behandeling van ernstige brandwonden, niet mogelijk zijn. Dit is zorgwekkend omdat er geen volledig functionerend brandwondencentrum meer is in de stad en burgers steeds vaker het slachtoffer worden van bomexplosies.
Eind oktober werden op één dag meer dan 30 oorlogswonde patiënten met spoed naar het Bashair ziekenhuis gebracht, na een explosie op een markt minder dan een kilometer verderop. Twaalf van degenen die naar de eerste hulp werden gebracht waren kinderen onder de 15 jaar. Velen hadden brandwonden en traumawonden. Eén meisje van 20 maanden kwam binnen met granaatscherven diep in haar hoofd. Terwijl het team haar voorzichtig op de röntgentafel legde, viel een deel van de fragiele schedelkap van het kleine hoofdje op de tafel. “Zulke gevallen komen vaak voor”, zegt dr. Moeen*. “Gelukkig heeft dat kleine meisje het overleefd. Anderen hebben minder geluk”.
Zulke mass casualty events - waarbij een groot aantal patiënten in korte tijd arriveert - komen steeds vaker voor naarmate de gevechten in de stad heviger worden, legt dr. Moeen* uit. De weinige ziekenhuizen die nog functioneren staan onder enorme druk en het medisch personeel heeft moeite om aan alle behoeften te voldoen.
Zorgwekkende toename acute ondervoeding
Tegelijkertijd ziet het ziekenhuis een toename van het aantal kinderen en zwangere vrouwen dat acuut ondervoed het ziekenhuis binnenkomt. Zonder behandeling kan acute ondervoeding levensbedreigend zijn. Van de 4.186 vrouwen en kinderen die tussen 19 oktober en 8 november 2024 op ondervoeding werden onderzocht, leden er meer dan 1.500 aan ernstige acute ondervoeding en waren er 400 matig ondervoed.
“Deze cijfers over geweld en ondervoeding tonen de nachtmerrie die mensen, waaronder kinderen, in Khartoem doormaken. De partijen in het conflict moeten ervoor zorgen dat burgers worden beschermd. Medische voorraden moeten alle ziekenhuizen in Soedan kunnen bereiken”, zegt Claire San Filippo, AZG-noodcoördinator.
AZG in Soedan
Sinds het uitbreken van het conflict in april 2023 hebben meer dan 500.000 mensen medische zorg gezocht in door Artsen Zonder Grenzen (AZG) gesteunde ziekenhuizen, gezondheidsfaciliteiten en mobiele klinieken in heel Soedan. AZG ondersteunt en werkt in meer dan 12 gezondheidszorgfaciliteiten in door conflicten getroffen gebieden, waaronder in Khartoem, waar sinds het begin van de oorlog hevige schermutselingen hebben plaatsgevonden. Tussen januari en september 2024 behandelde AZG in totaal 6.557 oorlogsgewonden in al onze faciliteiten in Soedan. Met meer dan 11 miljoen ontheemden is Soedan de grootste ontheemdencrisis sinds mensenheugenis. AZG is actief in 11 van de 18 staten om gratis medische hulp te bieden aan degenen die het het hardst nodig hebben.
*Om de persoon in kwestie te beschermen is de naam van de arts geanonimiseerd.
Steven De Bondt