Soedan : AZG veroordeelt de gewelddadige aanvallen die leiden tot opschorting van activiteiten in belangrijk ziekenhuis in Khartoem
Artsen Zonder Grenzen (AZG) veroordeelt met kracht de aanhoudende gewelddadige aanvallen op patiënten en personeel in het Bashair Teaching Hospital gelegen in een gebied dat gecontroleerd wordt door de Rapid Support Forces in Khartoem. Ondanks uitgebreide afspraken met alle belanghebbende partijen zijn deze aanvallen de afgelopen maanden blijven aanhouden. AZG heeft nu de zeer moeilijke beslissing genomen om alle medische activiteiten in het ziekenhuis op te schorten.
In de 20 maanden dat AZG-teams hebben samengewerkt met ziekenhuispersoneel en vrijwilligers, kreeg het Bashair ziekenhuis herhaaldelijk te maken met incidenten waarbij gewapende strijders het ziekenhuis binnenkwamen en het medisch personeel bedreigden en zelfs eisten dat zij eerder behandeling moesten krijgen dan andere patiënten. In voorbije tijd werd op 11 november 2024 een patiënt in het ziekenhuis doodgeschoten. Op 18 december beschoten aanvallers de spoedeisende hulp en bedreigden daarbij direct medisch personeel. Bij een ander incident werd het vuur geopend op het ziekenhuis, waarbij kogels het binnenterrein van het ziekenhuis raakten en zo één persoon verwondden.
“Het leed in Khartoem is enorm. Intens en extreem geweld gaat dagelijks door. Door tekorten en blokkades van voedsel, voorraden en humanitaire hulp moeten mensen vechten om te overleven. De medische nood is overweldigend en de verwondingen zijn vaak gruwelijk. Incidenten met massaslachtoffers zijn bijna routine geworden,” zegt Claire San Filippo, AZG-noodcoördinator. “Ons team, ziekenhuispersoneel en vrijwilligers hebben onvermoeibaar doorgewerkt onder zeer moeilijke omstandigheden om medische zorg te verlenen. Maar zonder de garantie om veilig te kunnen werken is het onhoudbaar om door te gaan in omstandigheden waarin de levens van onze medewerkers en patiënten worden bedreigd.”
Het Bashair ziekenhuis is een van de laatste functionerende ziekenhuizen dat gratis medische zorg biedt in het zuiden van Khartoem. Door de escalatie van de gevechten, is er sinds eind september een toename in het ziekenhuis van het aantal mensen met heftige traumaletsels. Soms kwamen er tientallen mensen tegelijk aan na beschietingen of luchtaanvallen op woonwijken en markten. Op zondag 5 januari 2025, na een luchtaanval op een kilometer van het ziekenhuis, werden 50 mensen naar de eerste hulp gebracht, waarvan er 12 al dood waren.
Tegelijkertijd zagen onze teams een toename van het aantal pediatrische en kraamgevallen omdat andere gezondheidszorginstellingen hun deuren sloten of hun dienstverlening verminderden. We hebben ook gereageerd op uitbraken van cholera, malaria en dengue en we zien zeer zorgwekkende ondervoedingsniveaus.
Het ziekenhuis had al ernstige problemen waarop AZG in oktober 2023 alle operaties tijdelijk opschortte nadat chirurgische voorraden geblokkeerd werden door de Soedanese strijdkrachten. Het transport van medische voorraden en de verplaatsing van personeel vanuit Port Sudan zijn nu al meer dan een jaar geblokkeerd. In juli vorig jaar heeft AZG al eerder medische activiteiten moeten opschorten in het nabijgelegen Turkish Hospital, als gevolg van bedreigingen en geweld tegen het personeel.
“Het is verschrikkelijk om de ondersteuning van levensreddende medische zorg in dit ziekenhuis te moeten stopzetten, vooral gezien de grote en groeiende medische nood. Elke keer dat een organisatie gedwongen wordt haar activiteiten op te schorten, hebben patiënten minder toegang tot medische zorg die ze hard nodig hebben,” aldus San Filippo. “Ziekenhuizen moeten plaatsen zijn waar mensen gezondheidszorg kunnen zoeken zonder hun leven te riskeren en waar medische professionals veilig zorg kunnen verlenen.”
Kort na het begin van de oorloog, voegde een AZG-team zich voor het eerst bij vrijwilligers en medisch personeel die het ziekenhuis in mei 2023 hadden heropend. Tussen mei 2023 en december 2024 behandelde het ziekenhuis 25.585 patiënten op de spoedeisende hulp, waarvan meer dan 9.000 als gevolg van geweld, zoals ontploffings- en schotwonden. In dezelfde periode voerde het team 3700 chirurgische ingrepen uit, waarvan de overgrote meerderheid letsels waren als gevolg van geweld en assisteerde het bij bijna 3800 bevallingen, waaronder 850 keizersneden.
AZG blijft werken in 11 staten in Soedan, waaronder de stad Omdurman in de deelstaat Khartoem. We hopen dat de omstandigheden ons toelaten om in de toekomst terug te keren naar het Bashair ziekenhuis en de medische activiteiten opnieuw op te starten.
Quentin Barrea