Polen: Artsen Zonder Grenzen verlaat de Poolse grens omdat ze verhinderd wordt om mensen te helpen
Donderdag 6 januari 2022 — 06 januari 2022 – Artsen Zonder Grenzen (AZG) heeft na 3 maand haar noodhulpteam dat migranten en vluchtelingen bijstond in het grensgebied tussen Wit-Rusland en Polen, teruggetrokken. De beslissing valt nadat de Poolse autoriteiten herhaaldelijk de toegang blokkeerden tot het beboste grensgebied, waar groepen mensen in temperaturen onder het vriespunt overleven en dringend medische en humanitaire hulp nodig hebben.
AZG-teams werkten in Wit-Rusland, Litouwen en Polen als reactie op de crisis, maar kregen geen toestemming om de grensgebieden van de drie landen binnen te gaan, ondanks herhaalde verzoeken aan de respectievelijke autoriteiten.
“Sinds oktober verzocht Artsen Zonder Grenzen herhaaldelijk om toegang tot het verboden gebied en de grenswachtposten in Polen, maar zonder succes”, zegt Frauke Ossig, AZG-noodcoördinator voor Polen en Litouwen. “We weten dat er nog steeds mensen zijn die de grens oversteken en zich in het bos verstoppen. Zij hebben hulp nodig, maar we hebben hen niet kunnen bereiken, ondanks ons engagement om mensen die onderweg zijn te helpen, waar ze zich ook bevinden.”
In de afgelopen zes maanden waren er talloze gevallen van Poolse grenswachten die mensen op de vlucht met geweld terugstuurden naar Wit-Rusland, zonder rekening te houden met hun voornemen om internationale bescherming te vragen én in strijd met hun rechten. Door de angst voor dergelijke 'pushbacks' en geweld door grenswachten voelen vrouwen, mannen en kinderen zich gedwongen om een weg door het gebied te banen zonder te worden opgemerkt. Ze verstoppen zich bij extreme wintertemperaturen in de bossen zonder voedsel, water, onderdak of warme kleren. In 2021 kwamen zeker 21 mensen om het leven.
“De huidige situatie is onaanvaardbaar en onmenselijk. Mensen hebben het recht om veiligheid en asiel te zoeken en mogen niet onrechtmatig worden teruggestuurd naar Wit-Rusland”, zegt Ossig. "Dit brengt levens in gevaar".
Zolang onpartijdige, niet-gouvernementele humanitaire groepen deze mensen niet kunnen bereiken om hen te voorzien van water, voedsel, warme kleding en medische zorg, zal het aantal doden waarschijnlijk toenemen naarmate de temperaturen blijven dalen.
Het AZG-team kreeg talloze meldingen van geweld uit de eerste hand, variërend van diefstal en vernietiging van eigendommen van mensen tot intimidatie, opzettelijk geweld en fysieke aanvallen aan alle kanten van de grenzen. Medewerkers van Artsen Zonder Grenzen stelden lichamelijke verwondingen vast die overeenkomen met deze verhalen. Mensen worden aangevallen en geslagen door grenswachten, en toch blijven staatsfunctionarissen de praktijk toestaan om mensen tussen grenzen heen en weer te duwen, en zijn ze zich er maar al te goed van bewust dat dergelijke mishandeling voortduurt.
AZG blijft actief in Polen
Artsen Zonder Grenzen trekt haar noodhulpteam terug uit het Poolse grensgebied, maar zal in Polen blijven werken en is – in lijn met de oorspronkelijke plannen – bezig met de oprichting van een landenkantoor in de hoofdstad Warschau. Ondertussen zullen de activiteiten van AZG als reactie op deze crisis worden voortgezet in Litouwen en Wit-Rusland. Artsen Zonder Grenzen blijft zich inzetten om mensen op de vlucht te helpen.
Artsen Zonder Grenzen is bezorgd dat het huidige beleid – de toegang van hulporganisaties en vrijwilligersgroepen beperken – zal leiden tot nog meer doden. We zien opnieuw een voorbeeld van het feit dat de EU opzettelijk onveilige omstandigheden schept voor mensen om asiel aan te vragen aan haar grenzen.