Ondervoedingscrisis in Soedan: AZG roept opnieuw op tot onmiddellijke actie om dood en hongersnood te voorkomen 

Volgens het laatste IPC-rapport (Integrated Food Security Phase Classification) kampt de helft van de bevolking van Soedan, 24,6 miljoen mensen, met acute voedselonzekerheid, onder wie 8,5 miljoen mensen zich in een nood- of hongersnoodsituatie bevinden. ​ 

Ondanks deze nieuwe waarschuwing is de nodige humanitaire en diplomatieke mobilisatie om actie te ondernemen voor hulpgoederen niet afgestemd op de behoeften”, legt Stéphane Doyon, projectverantwoordelijke bij AZG, uit. “Om maandelijkse voedselrantsoenen te verstrekken, enkel aan de mensen in de meest extreme situaties, zouden 2.500 vrachtwagenladingen hulp per maand nodig zijn, maar tussen augustus en december zijn er slechts ongeveer 1.150 de grens overgestoken naar Darfur”. 

Obstructie van hulp en humanitaire inertie 

Artsen Zonder Grenzen heeft gegevens gepubliceerd waaruit blijkt dat de ondervoeding op veel plaatsen verontrustend hoog is, zowel tijdens de schaarsteperiode vorig jaar als afgelopen december. De ondervoedingscrisis als gevolg van het conflict is verergerd door de voortdurende obstructie van hulp door beide strijdende partijen in Soedan en door de inertie van de Verenigde Naties en het hulpsysteem in Darfur. Met het schaarsteseizoen dat in mei begint, moet er nu beslissende actie worden ondernomen. 

"Het is moeilijk om in bepaalde regio's van Soedan te werken. Maar het is zeker mogelijk, en dat is wat humanitaire organisaties en de Verenigde Naties verondersteld worden te doen," zegt Marcella Kraay, de noodhulpcoördinator van Artsen Zonder Grenzen, vanuit Nyala, in de deelstaat Zuid-Darfur. "Op zowel plaatsen die makkelijker bereikbaar zijn als in de moeilijkst bereikbare gebieden, zoals Noord-Darfur, blijven opties zoals vliegroutes onbenut. Niets doen is een keuze en doodt mensen", vervolgt Kraay. 

De ondervoedingscrisis is al enige tijd bekend. De Verenigde Naties waarschuwden in oktober dat er “nog nooit in de geschiedenis zoveel mensen honger en hongersnood hebben geleden als nu in Soedan”. ​ 

Het zal nog moeilijker worden om voorraden aan te voeren tijdens het komende regenseizoen en de schaarsteperiode, wanneer ondergelopen zandwegen ontoegankelijk worden. Er moet nu een grootschalige humanitaire respons komen, inclusief een aanzienlijke verhoging van de beschikbare fondsen en logistieke capaciteit, het beveiligen van pijpleidingen en het aanleggen van voedselvoorraden in Tsjaad en de buurlanden. 

Artsen Zonder Grenzen roept VN-agentschappen, internationale organisaties, donorlanden en regeringen op om alle opties te gebruiken, inclusief toegang via de lucht, om de toegang via de wegen op het land aan te vullen en indien nodig zelfs te vervangen. ​ 

Obstakels die elke dag dood en leed veroorzaken 

De bureaucratische eisen van de strijdende partijen hebben het werk van internationale organisaties lange tijd belemmerd, waardoor deze de bevolking niet konden bereiken en geen essentiële hulp konden bieden. In plaats van te reageren op dringende noden, worden interventies systematisch uitgesteld of geweigerd door de strijdende partijen. ​ 

Deze situatie belemmert het werk van AZG in Zuid-Darfur, omdat hulpvrachtwagens vastzitten in Tsjaad in afwachting van toestemming van de Rapid Support Forces (RSF) en hun kantoren. Een voedseldistributie in Zuid-Darfur werd onlangs ook uitgesteld nadat de nodige reisvergunningen van AZG werden geweigerd. 

De strijdende partijen moeten humanitaire organisaties vrije toegang verlenen tot de regio. Vrije toegang wil zeggen dat levensnoodzakelijke hulp bij de mensen die dit nodig hebben terechtkomt, in plaats van fragmentarische maatregelen aan te kondigen die allesbehalve voldoende zijn. Artsen Zonder Grenzen roept de strijdende partijen, hun bondgenoten en invloedrijke staten op om hun macht te gebruiken om deze obstakels, die dagelijks dood en leed veroorzaken, aan te pakken. 

Een rampzalige situatie 

Artsen Zonder Grenzen deelde gegevens uit verschillende regio's om de omvang van de ondervoedingscrisis te illustreren. In Noord-Darfur, waar de belegering van de hoofdstad El Fasher door de veiligheidstroepen mensen uithongert en hen berooft van cruciale hulp, onderzochten AZG-teams meer dan 9.500 kinderen jonger dan vijf jaar tijdens een distributie van therapeutisch voedsel in de stad Tawila in december 2024. Ze stelden vast dat de globale acute ondervoeding geschat werd op 35,5% en dat 7% van de onderzochte kinderen leed aan ernstige acute ondervoeding. In september vorig jaar leed 34% van de 29.300 kinderen, die door AZG werden onderzocht tijdens een vaccinatiecampagne in het Zamzam kamp, aan acute ondervoeding. Sinds begin december hebben herhaalde beschietingen ons team verhinderd om verdere onderzoeken uit te voeren in het kamp, waardoor de ondervoedingsniveaus waarschijnlijk zijn toegenomen. 

AZG-teams zien ook zorgwekkende ondervoedingsniveaus buiten Darfur, in gebieden waar ontheemde mensen hun toevlucht hebben gezocht of in gebieden dichter bij het conflict. In Omdurman, in de staat Khartoem, een conflictgebied dat wordt gecontroleerd door het Soedanese leger, heeft AZG in oktober 2024 tijdens een inentingscampagne voor kinderen een voedingsscreening uitgevoerd en vastgesteld dat 7,1% van de onderzochte kinderen aan ernstige acute ondervoeding leed. 

Uit de gegevens van AZG blijkt ook dat ondervoeding niet alleen een probleem is voor mensen dicht bij de frontlinies, maar ook in stabielere steden zoals Nyala, de hoofdstad van Zuid-Darfur. In oktober 2024 leed 23% van de kinderen jonger dan vijf jaar die werden onderzocht in centra die gesteund worden door AZG in Nyala, de hoofdstad van Zuid-Darfur, en in naburige steden aan ernstige acute ondervoeding. In twee centra die AZG steunt, leed 26% van de zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding gaven aan ernstige acute ondervoeding. Omdat de voedseldistributies van het WFP ontoereikend waren, startte Artsen Zonder Grenzen in december 2024 een gerichte voedseldistributie in Zuid-Darfur, waarbij ongeveer 30.000 mensen twee maanden voedsel kregen. 

One of the families on their way home after receiving the food baskets. Copyright: Abdoalsalam AbdallahStaff getting ready to begin the food distribution. Copyright: Abdoalsalam Abdallah

A family travels back home after receiving their food baskets from MSF. Copyright: Abdoalsalam AbdallahFood baskets are presented to families before the distribution begins. Copyright: Abdoalsalam Abdallah

The beginning of the targeted food distribution. At this site children enrolled in MSF’s outpatient malnutrition programme will receive two months of food for them and their families. Copyright: Abdoalsalam AbdallahA group of people stand in line to receive the first batch of food and health supplies as part of a targeted food distribution programme by Médecins Sans Frontières (MSF). Copyright: Abdoalsalam Abdallah

The arrival of the truck carrying food baskets from the packing and preparation site, after traveling over 25 km to the distribution location. Copyright: Abdoalsalam AbdallahThe main entrance to the Al Salam Camp health centre supported by MSF. Today the first food distribution begins, with food provided for malnourished children and their families. Copyright: Abdoalsalam Abdallah

Mother and child at Kalma camp health centre. Copyright: Abdoalsalam AbdallahOne of women travelling home after receiving her food basket. Copyright: Abdoalsalam Abdallah