Niet alleen vaccins: ook zuurstof moet centraal staan in COVID-19 respons

Artsen Zonder Grenzen (AZG) publiceert haar rapport "Gasping For Air". Daarin benadrukt de internationale medisch-humanitaire organisatie aan de hand van 8 aanbevelingen het belang van medische zuurstofvoorziening: deze moet tot de kern van de wereldwijde COVID-respons behoren. Vaccins zijn namelijk niet beschikbaar in de meeste landen, en dus zullen mensen ziek blijven worden door COVID-19. Zonder een aanzienlijke investering in zuurstofinfrastructuur, zullen ernstig zieke patiënten zonder toegang tot zuurstof, blijven sterven.

Bijlagen:

  • Rapport "Gasping for Air" (Engelstalig)
  • videoboodschap Dr. Marc Biot, directeur Operaties van Artsen Zonder Grenzen
  • Fotoreeks (copyright: AZG/Majd Aljunaid)

Nederlandstalige experts ter zake beschikbaar voor interviews (o.a. Dr. Biot), op aanvraag bij Steven De Bondt.

"Zuurstof is het belangrijkste medicijn voor ernstige en kritieke COVID-19-patiënten, maar de zuurstoftoevoer is vaak onvoldoende omdat de infrastructuur in lage- en middeninkomenslanden soms decennialang verwaarloosd werd", vertelt dr. Marc Biot, directeur Operaties van Artsen Zonder Grenzen. “Vóór de pandemie zagen we al patiënten die leden aan longontsteking, malaria, sepsis en andere aandoeningen, evenals veel te veel premature baby's, sterven door een gebrek aan medische zuurstof, maar COVID-19 heeft dit probleem nog veel acuter gemaakt. Een onstabiele zuurstofvoorraad is dodelijk."

In landen met weinig middelen waar AZG-teams werken, moeten ziekenhuizen en gezondheidscentra vaak gebruik maken van onstabiele en dure zuurstoftoevoerketens. Ziekenhuizen in rijke landen hebben vaak hun eigen zuurstoffabrieken en kunnen hooggeconcentreerde zuurstof tot aan het ziekenbed leiden. Maar in lage- en middeninkomenslanden hangt het leven van patiënten af van omvangrijke, dure en gemakkelijk lege zuurstofcilinders, of kleine zuurstofconcentratoren - kleine machines die zuurstof uit de lucht halen maar niet krachtig genoeg zijn voor een ernstig zieke COVID-19-patiënt.

"Zo worden mensen 2 keer in de steek gelaten", aldus dr. Biot. "Ze staan niet alleen onderaan de onbillijke wereldwijde wachtrij voor vaccins, maar ze kunnen ook geen zorg krijgen als ze ziek worden omdat ze geen toegang hebben tot de zuurstof die ze nodig hebben."

Naast de huidige noodsituatie in India, is de stad Aden in Jemen nog een goed voorbeeld van het wereldwijde zuurstoftekort. Het door AZG ondersteunde ziekenhuis was de afgelopen dagen voor meer dan 100 procent bezet en heeft 600 zuurstofflessen per dag gebruikt, terwijl het nog steeds patiënten voor de deur moest afwijzen.

De aantallen stabiliseren zich nu, maar we weten dat er weer een golf zal komen en dat er zeer zieke patiënten zullen zijn, die meer zuurstof nodig hebben dan wij kunnen bieden. Als arts is het zeer schrijnend om te zien dat in golf na golf van COVID-19, landen onvoorbereid blijven en medische teams zonder de essentiële medicijnen zitten die ze nodig hebben om levens te redden op de massale schaal die nodig is '', vervolgt dr. Biot.

AZG-teams op dergelijke plaatsen, passen nu creatieve oplossingen toe om hun patiënten de zuurstof te geven die ze zo hard nodig hebben. In Zuid-Afrika werden zuurstofconcentratoren aan elkaar gekoppeld om hun capaciteit te vergroten. In de Democratische Republiek Congo verbonden ze zuurstofcilinders om een centrale zuurstofbank te creëren.

Gelukkig worden gezondheidswerkers opgeleid in het juiste gebruik van zuurstoftherapie en zijn in sommige contexten de prijzen van zuurstof gereguleerd om ervoor te zorgen dat de kosten geen onnodige belemmering worden naarmate de vraag toeneemt maar dit volstaat niet.

"We kunnen het ons niet permitteren om te talmen. Dit soort praktische oplossingen redden levens en we moeten er meer van zien. Er moeten meer concentratoren worden voorzien, vooral in landelijke gebieden waar geen zuurstofcentrales zijn. De prijs van zuurstof moet overal gereguleerd worden, buffervoorraden en betrouwbare toeleveringsketens voor faciliteiten die afhankelijk zijn van cilinders van bestaande zuurstofcentrales moeten worden gecreëerd en onderhouden”, besluit Biot. "Deze stappen zijn nodig om levens te redden, terwijl we wachten op regeringen om de structurele onderinvestering in zuurstofinfrastructuur aan te pakken. Patiënten snakken naar adem."

Contacteer ons
Over MSF/AZG

Artsen Zonder Grenzen is een medisch-humanitaire noodhulporganisatie, met projecten in meer dan 70 landen wereldwijd.