Griekenland/Balkan: duizenden vluchtelingen geblokkeerd door willekeurige grensbeperkingen

Griekenland/Balkan: duizenden vluchtelingen geblokkeerd door willekeurige grensbeperkingen

Duizenden mannen, vrouwen en kinderen zitten vast tussen Griekenland en de Balkanlanden, nadat er deze week plots nieuwe grensbeperkingen werden opgelegd. De vluchtelingen worden aan hun lot overgelaten zonder informatie of humanitaire hulp, en blootgesteld aan geweld en misbruik.

Dinsdag kregen 60 Afghanen, die door de Servische autoriteiten voor registratie waren teruggestuurd naar Macedonië, te horen dat ze Macedonië en Servië niet meer binnen mogen. Ze zitten momenteel vast in een niemandsland tussen de twee landen, zonder hulp van organisaties als VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR.

Tegelijk werden er in Servië honderden mensen, onder wie vrouwen en kinderen, ofwel tegengehouden aan de Kroatische grens, ofwel teruggestuurd naar Servië vanuit Kroatië en Slovenië. Ongeveer 1000 mensen waren vorig weekend gestrand aan de Servische grenzen, zonder betrouwbare informatie en nauwelijks toegang tot basisvoorzieningen.

Willekeur en geweld

“De mensen worden heen en weer gestuurd tussen grenzen, zonder duidelijke informatie over hun rechten of over wat er morgen zal gebeuren”, zegt Stephane Moissaing, landverantwoordelijke van Artsen Zonder Grenzen in Servië. “Uit ervaring weten we dat ze op die manier terechtkomen in smokkelnetwerken en op onveilige routes, en dus worden blootgesteld worden aan het risico op misbruik en geweld.”

Op dinsdag waren teams van Artsen Zonder Grenzen getuige van hoe de Griekse politie in Polykastro Afghaanse vluchtelingen, onder wie vrouwen en kinderen, schopten omdat ze weigerden een bus op te stappen die hen gedwongen naar Athene zou terugvoeren. Dit incident is een zoveelste onaanvaardbaar voorbeeld van het toenemende geweld sinds november. Sindsdien zien dokters van Artsen Zonder Grenzen meer patiënten in Servië die aangeven het slachtoffer te zijn van misbruik in de handen van smokkelaars of de politie. In Idomeni, op de Grieks-Macedonische grens, hebben teams van Artsen Zonder Grenzen al meer dan 100 mensen behandeld met verwondingen door geweld, zelfs hondenbeten, naar verluidt als gevolg van het optreden van de Macedonische politie. 

Domino-effect

“We hebben de humanitaire gevolgen van dit domino-effect al meermaals aangeklaagd, maar de regeringen van de Europese landen op deze route blijven steeds nieuwe en willekeurige criteria bedenken in pogingen om de mensenstroom te beperken ”, aldus Aurelie Ponthieu, migratie-experte bij Artsen Zonder Grenzen. “Het falen van Europese regeringen om gezamenlijke en humane antwoorden te vinden, leidt tot chaos, willekeur en discriminatie.”

De eerste beperkingen kwamen er in november, toen het doorreisrecht in de Balkanlanden werd beperkt tot Syrische, Iraakse en Afghaanse burgers. Vorig weekend kondigden de autoriteiten in Macedonië, Servië, Kroatië, Slovenië en Oostenrijk echter een aantal nieuwe criteria af om de stroom van vluchtelingen en migranten over hun grondgebied verder te beperken. Een van de maatregelen is dat Afghanen – die tot 30 % uitmaken van de vluchtelingen die in Griekenland aankomen – de grens tussen zowel Griekenland en Macedonië als tussen Macedonië en Servië niet langer mogen oversteken.

Onhoudbare situatie

Honderden Afghanen die Macedonië niet binnen geraken, worden van Idomeni teruggestuurd naar Athene, waar de opvangcentra nu al overvol zitten. Het feit dat mensen komen vast te zitten in het noorden van Griekenland veroorzaakt ook problemen in de haven van Piraeus bij Athene. Mensen die in de haven aankomen, kunnen niet meer doorreizen naar het noorden en informatie over andere mogelijkheden krijgen ze niet.

“Deze situatie is nu al onhoudbaar en zal de komende dagen alleen maar erger worden”, vertelt Marie Elisabeth Ingres, landverantwoordelijke van Artsen Zonder Grenzen in Griekenland. “Griekenland kan onderdak bieden aan ongeveer 3.700 mensen op het vasteland, waarvan slechts 1.000 plaatsen voorzien zijn voor mensen op doorreis. De regering bouwt twee kampen buiten Athene en Thessaloniki, maar het is nog niet duidelijk hoe die zullen worden beheerd. Als de Afghanen geblokkeerd blijven, dan zal het volledige opvangsysteem in nauwelijks acht dagen verzadigd zijn. Zolang er geen realistisch noodplan komt, zijn wij uitermate bezorgd dat deze rampzalige situatie alleen maar zal verergeren.”