Griekenland: EU-politiek heeft dramatische impact op psychologische gezondheid asielzoekers
Dinsdag 10 oktober 2017 — Erbarmelijke levensomstandigheden, verwaarlozing en geweld leiden tot grote psychologische problemen voor asielzoekers op de Griekse eilanden. Dat stelt Artsen Zonder Grenzen in het vandaag verschenen rapport Confronting the mental health emergency on Samos and Lesbos. Artsen Zonder Grenzen roept de EU en Griekenland op het leed van getraumatiseerde mensen niet nóg verder te vergroten. Asielzoekers moeten onmiddellijk naar het Griekse vasteland kunnen gaan, waar ze beter medische en psychologische zorg en huisvesting kunnen krijgen.
“Elke dag zeggen mensen dat ze wilden dat ze gewoon thuis dood waren gegaan in plaats van hier vast te zitten. Deze mensen hebben bombardementen en andere traumatische incidenten in hun thuisland of onderweg naar Europa overleefd. Het is schandalig dat wat ze hier op de Griekse eilanden meemaken hen tot wanhoop brengt, zodanig dat ze zichzelf geweld aan willen doen,” verelt Jayne Grimes, verantwoordelijk voor de psychologische hulp van Artsen Zonder Grenzen op Samos.
De behoefte aan psychologische hulp en de ernst van hun psychische toestand overstijgt de capaciteit van de huidige psychologische zorg op de Griekse eilanden. Zo werden deze zomer per week gemiddeld 6 mensen die geprobeerd hadden zelfmoord te plegen, zichzelf te verwonden of in psychotische staat naar de kliniek van Artsen Zonder Grenzen op Lesbos gebracht.
Een belangrijke oorzaak van de psychologische nood is het geweld tegen mensen tijdens hun reis of in Griekenland zelf. Uit onderzoek blijkt dat de helft van de mensen waarmee eind 2016/begin 2017 in Samos gesproken is slachtoffer waren van geweld bij het doorkruisen van Turkije en bijna een kwart van geweld na aankomst in Griekenland. Dit is een toename ten opzichte van voordat de EU-Turkije deal in maart 2016 werd gesloten.
‘We klaagden dat er teveel mensen in onze tent zaten. De politie bracht me naar hun kantoor. In de auto deden ze me handboeien om en duwden mijn hoofd naar beneden. Op kantoor deden ze het licht uit. Ze schroefden mijn handboeien aan tot mijn polsen bloedden, ze sprongen op mijn rug en schopten me. Ze hebben mijn ribben gebroken. Ik kwam hiernaartoe voor asiel omdat ik thuis in gevaar was, en nu ben ik weer in gevaar. De politie hier is als de Syrische veiligheidsdienst. Zij sloegen met stokken op mensen in. Dit is niet menselijk. Ik voel me hier een krijgsgevangene, geen vluchteling,” vertelt een Syrische man (30) op Samos.
Artsen Zonder Grenzen biedt in Griekenland sinds 1996 medische en andere humanitaire hulp aan asielzoekers en migranten. In 2014 breidde Artsen Zonder Grenzen haar hulp uit toen de behoeften van asielzoekers die vanuit Turkije in Griekenland aankwamen sterk toenamen. Sinds 2016 bestaat de hulp van onze medische teams in Griekenland uit medische basiszorg, behandeling voor chronische ziekten, fysiotherapie en psychologische zorg. Op dit moment verlenen onze teams hulp in Athene, Attica, Centraal-Griekenland, Epirus en op de eilanden Lesbos en Samos. Van januari tot en met augustus 2017 verzorgden onze teams ruim 21.600 mensen.
Artsen Zonder Grenzen werkt sinds juli 2015 op Lesbos. In oktober 2016 opende Artsen Zonder Grenzen een kliniek in de stad Mytilini waar mensen vanuit het hele eiland, inclusief mensen vanuit de kampen Moria en Kara Tepe, terecht kunnen voor gratis medische en psychologische zorg. Het team verlegt nu het accent naar de medische en psychologische noden van overlevenden van marteling, seksueel geweld en mensen die aan ernstige psychologische aandoeningen lijden. Van januari tot en met augustus 2017 hebben Artsen Zonder Grenzen-hulpverleners 2.100 medische consulten en 1.270 psychologische consulten uitgevoerd.
In Vathy, Samos, runt Artsen Zonder Grenzen een tijdelijke opvang voor kwetsbare mensen. Hierin is plaats voor 80 mensen. Wie kwetsbaar is, wordt gesignaleerd door verschillende organisaties en autoriteiten die in het RIC, het registratie en identificatiecentrum in Vathy, Samos, werken. Onze hulpverleners bieden medische zorg en brengen hen wanneer nodig naar het plaatselijke ziekenhuis voor verdere medische zorg. Daarnaast ondersteunt Artsen Zonder Grenzen vrijwilligersgroepen, verschaffen zij informatie over legale kwesties en individuele assistentie om asiel aan te vragen in samenwerking met de Griekse Raad voor Vluchtelingen. Van januari tot en met augustus 2017 hebben onze hulpverleners op Samos 460 psychologische hulpsessies uitgevoerd.