Genoeg is genoeg. Stop met het vastzetten van mensen in slechte omstandigheden op de Griekse eilanden

Mytiline / Athene / Brussel, 8 oktober 2020- Een maand na de branden die het vluchtelingenkamp Moria verwoestten, en ondanks publieke beloften van EU-commissarissen dat er “geen Morias meer zullen zijn”, zitten nog steeds meer dan 7.500 mensen vast in onmenselijke omstandigheden in een nieuw kamp op Lesbos. Duizenden anderen, waaronder 7.000 kinderen, blijven in andere onwaardige en onveilige kampen op de Egeïsche eilanden wonen.

Meer dan een half miljoen mensen hebben petities ondertekend die de Europese leiders oproepen om de mensen die vastzitten op de Griekse eilanden te evacueren, en een einde te maken aan het opsluitingsbeleid dat aan de oorsprong ligt van deze cyclus van lijden en misbruik. Het nieuwe migratiepact van de Europese Commissie, dat twee weken geleden werd gepresenteerd en vandaag wordt besproken op de Raad Justitie en Binnenlandse Zaken, voldoet niet aan deze eisen. In tegendeel, het bevestigt een toewijding van de Europese regeringen en instellingen aan een beleid dat de branden net heeft bewerkstelligd.

Het nieuwe kamp op Lesbos doet denken aan de ellende die kamp Moria kenmerkte: mannen, vrouwen en kinderen slapen in tenten op matten, er is geen stromend water en er wordt maar één keer per dag eten uitgedeeld. Ouders wassen zichzelf en hun kinderen in de zee, er zijn geen douches en er is een beperkt aantal chemische toiletten. Het kamp werd in allerijl gebouwd op een voormalige schietbaan naast de zee en is blootgesteld aan alle elementen. De winter komt eraan en het kamp zal de komende regen en stormen niet kunnen weerstaan. Dit alles speelt zich af tegen de achtergrond van een COVID-19-uitbraak, maar preventieve maatregelen zoals sociale afstand nemen zijn voor bewoners van het nieuwe kamp onmogelijk.

Ondertussen zitten mensen die in de andere EU-hotspots op Samos, Chios, Kos en Leros wonen net zo goed vast in onmenselijke en overbevolkte omstandigheden. Op Kos worden nieuwkomers sinds januari automatisch vastgehouden. In de hotspot van Samos wonen 4314 mensen in en rond een site die is gebouwd voor 648. Er zijn meer dan 90 positieve COVID-19-gevallen, en toch is er geen adequaat medisch responsplan.

Niets wijst erop dat het inperkingsmodel dat deze cyclische noodsituaties de afgelopen vijf jaar heeft veroorzaakt, in twijfel is getrokken. Het migratiepact lijkt juist het beleid dat jarenlang menselijk leed op de eilanden heeft veroorzaakt, te verankeren. Het weerspiegelt de mislukte EU-hotspotaanpak op de Egeïsche eilanden, breidt de verplichte grensprocedures uit en is openlijk gericht op afschrikking en terugkeer in plaats van op humane opvang en bescherming.

Genoeg is genoeg. We herhalen onze oproep om de eilanden dringend te ontlasten en mensen naar veilige en waardige accommodatie te brengen, met de nadruk op herplaatsing in heel Europa. We dringen er bij de EU-leiders op aan om de insluiting van mensen op de Griekse eilanden onmiddellijk stop te zetten en de voorstellen om grensfaciliteiten in heel Europa te verankeren, te laten varen. Geen Moria betekent geen Moria.

Sinds de branden die het kamp Moria verwoestten, zijn er verschillende petities opgestart die dezelfde eisen herhalen. Samen hebben ze honderdduizenden handtekeningen verzameld (onder meer door de bovengenoemde coalitie, SeeBrücke, Amnesty International). Bovendien hebben sinds het begin van de COVID-19-pandemie talloze petities opgeroepen tot dringende ontlasting van de Griekse eilanden en herplaatsing in heel Europa (onder meer door Leave NoOne Behind, SOS Moria, Europe Must Act, Evakuieren Jetzt).