De onmogelijke taak om levensreddende voorraden in Gaza (binnen) te krijgen

Door Mari Carmen Viñoles, hoofd van de noodhulpprogramma's van Artsen zonder Grenzen (AZG)

Een zuurstofconcentrator is een medisch apparaat dat de stikstof uit de lucht filtert en gezuiverde zuurstof aan patiënten levert. Voor ondervoede kinderen met ernstige bloedarmoede, gewonde mensen met ernstig bloedverlies en pasgeborenen met ademhalingsmoeilijkheden kan dit apparaat het verschil betekenen tussen leven en dood.

Maar hoewel het essentieel is voor de overleving van onze patiënten, hebben we geen idee of en wanneer een zuurstofconcentrator een ziekenhuis in Gaza zal bereiken.

Israëlische autoriteiten hebben volledige controle over de in- en uitgangen van en naar Gaza. Zij hebben dan ook herhaaldelijk verzoeken van AZG afgewezen om biomedische apparatuur, zoals een zuurstofconcentrator, binnen te laten. En wanneer een verzoek wordt goedgekeurd, hebben eindeloze inspectieprocessen aan de grens hetzelfde resultaat gehad in de zes maanden sinds het begin van de oorlog.

Zonder dit eenvoudige apparaat moeten onze medische teams in Gaza toezien hoe hun patiënten sterven door oorzaken die volledig te voorkomen zijn.

Laten we eens kijken hoe het proces om hulp Gaza binnen te krijgen in zijn werk gaat. Bij aankomst op de Egyptische luchthaven Al-Arish worden de humanitaire goederen in vrachtwagens geladen en naar opslagplaatsen van de Egyptische Rode Halve Maan gebracht, waar ze worden geïnspecteerd door de Egyptische autoriteiten. Na de inspectie worden ze weer in vrachtwagens geladen en naar de grensovergang bij Rafah gereden. Deze eerste fase duurt vijf tot tien dagen.

In Rafah worden alle vrachtwagens gescand en vervolgens doorgereden naar een Israëlische controlepost zo'n 50 km zuidelijker bij Nitzana. Daar worden de voorraden worden uitgepakt, op speciale pallets geladen die in de scanner passen en opnieuw gescand. Het konvooi keert dan terug naar Rafah, waar de voorraden, die door de Israëlische autoriteiten zijn goedgekeurd, worden uitgeladen van Egyptische vrachtwagens in Palestijnse vrachtwagens om Gaza binnen te gaan. Deze fase kan weken duren.

Het duurt gemiddeld vier tot vijf weken vanaf het moment dat een zending aankomt op Egyptisch grondgebied tot het moment dat het Gaza binnenkomt. Als één onderdeel van een zending wordt afgekeurd in Nitzana, wordt de hele zending afgekeurd en teruggestuurd naar Rafah, waar het lange proces opnieuw begint.

Begin november 2023 hebben we een verzoek ingediend bij Israël om koelkasten en vriezers naar Gaza te brengen. Deze zijn essentieel voor de opslag van medicijnen en vaccins die lage temperaturen vereisen, zoals insuline voor diabetes, oxytocine om bloedingen na de bevalling te verminderen en suxamethonium, dat in anesthesie wordt gebruikt om spierverlamming op te wekken. Pas in april - vijf maanden later - werd het verzoek goedgekeurd. Als alles goed gaat, komen de koelkasten en vriezers deze maand aan in Gaza.

Dit zijn niet de enige essentiële items in de wachtrij. We wachten nog steeds op goedkeuring voor generatoren, zuurstofflessen, ultrasone scanners, externe defibrillators, intraveneuze natriumchlorideoplossingen essentieel voor het rehydrateren van patiënten en het verdunnen van medicijnen, enz. De lijst is even lang als verontrustend.

Israël heeft niet gereageerd op een verzoek van maanden geleden om essentiële apparatuur op zonne-energie te leveren, waaronder elektrische systemen voor medische faciliteiten, waterpompen en waterontziltingssystemen. Satelliet telecommunicatiesystemen en AzG-voertuigen - van vitaal belang om onze teams veilig te houden en hen in staat te stellen om te gaan waar ze nodig zijn - zijn ook geweigerd, beperkt of ernstig vertraagd. De Israëlische autoriteiten beweerden op X op 3 maart: "Er is geen limiet aan de hoeveelheid humanitaire hulp die de Gazastrook kan binnenkomen." Deze bewering botst absurd met de werkelijkheid. Op 26 januari en opnieuw op 28 maart riep het Internationaal Gerechtshof Israël op om "alle noodzakelijke en effectieve maatregelen" te nemen om de ongehinderde levering van "dringend noodzakelijke basisdiensten en humanitaire hulp, zoals water, elektriciteit, brandstof en medische benodigdheden" te garanderen.

Er is geen duidelijkheid noch consistentie over wat Gaza in mag. Soms mogen hulporganisaties bepaalde goederen binnenbrengen, soms niet. Soms wordt een hele zending geweigerd vanwege één item, maar de redenen hiervoor worden niet gecommuniceerd, waardoor het onmogelijk is om toekomstige zendingen hierop aan te passen.

Tot nu toe is AzG erin geslaagd om zes zendingen van 120m3 met essentiële voorraden Gaza binnen te brengen, met 53 vrachtwagens. We zouden er veel meer willen binnenbrengen, maar we worden tegengehouden door het labyrintische proces dat door de Israëlische autoriteiten wordt opgelegd.

Vóór de huidige oorlog kwamen er naar schatting 500 vrachtwagenladingen per dag Gaza binnen; in februari 2024 nog maar minder dan 100.

De wanhopige tekorten aan eerste levensbehoeften in Gaza worden nog verergerd door het feit dat slechts twee grensovergangen open zijn: Rafah en Kerem Shalom, beide in het zuiden van Gaza. Weinig vrachtwagens die het zuiden binnenkomen kunnen door de vele controleposten verder naar het noorden, vanwege de onveiligheid of het gebrek aan toestemming van de Israëlische autoriteiten. Als gevolg hiervan bereiken maar weinig hulpgoederen en basisvoorraden het noorden van Gaza. Zonder toegang tot het gebied kunnen we alleen maar gissen naar de humanitaire crisis die zich daar ontvouwt. Luchtdroppings en zeecorridors, hoewel er veel ruchtbaarheid aan wordt gegeven, zijn tot nu toe schaars en vormen geen vervanging voor routes over land.

Het blokkeren van hulp voor Gaza vernietigt het gezondheidssysteem, dat niet kan voorzien in de behoeften van de mensen. De hele bevolking van Gaza betaalt de prijs - niet alleen de tienduizenden mensen die al gewond zijn geraakt in de oorlog, maar ook al die mensen met andere medische behoeften: mensen met chronische ziekten, zwangere vrouwen met complicaties, kinderen die ziek worden van infectieziekten die te maken hebben met de erbarmelijke omstandigheden waarin ze gedwongen worden te leven.

Zonder toegang tot medische zorg zijn er duizenden levens verloren gegaan - en dat zal zo blijven. Dit zijn de 'stille moorden' in Gaza, het resultaat van opzettelijke ontbering.

De laatste cijfers over deze rampzalige situatie 

Volgens OCHA (het Bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Aangelegenheden van de Verenigde Naties) en de lokale autoriteiten : 

• Van de 36 belangrijkste ziekenhuizen die meer dan 2 miljoen Gazanen bedienen, zijn er nog maar 11 gedeeltelijk functioneel, met ernstige beperkingen voor het soort diensten dat ze kunnen verlenen.
• 490 gezondheidswerkers zijn sinds 7 oktober gedood, waaronder 5 van onze AZG-teams. 
• Meer dan 1,9 miljoen mensen, meer dan 85% van de totale bevolking van Gaza, hebben hun huizen moeten ontvluchten. 
• Meer dan 77.000 mensen zijn gewond en er zijn maar heel weinig ziekenhuizen die hen de nodige zorg kunnen bieden. Van deze 77.000 mensen hebben duizenden complexe en langdurige medische zorg nodig die momenteel niet beschikbaar is in Gaza.