BESPARINGEN VERENIGDE STATEN BEDREIGEN ONDERZOEK NAAR HIV EN TUBERCULOSE IN ZUID-AFRIKA
Johannesburg/New York, 20 mei 2025 – Vitaal wetenschappelijk onderzoek naar preventie, diagnose, behandeling en zorg voor mensen met hiv en tuberculose (tb) in Zuid-Afrika komt in gevaar door de opschorting van financiering en de beëindiging van subsidies door de Amerikaanse regering. Dat blijkt uit onderzoek van de Treatment Action Group (TAG) en Artsen Zonder Grenzen (AZG).
Uit een recente gezamenlijke analyse van TAG en AZG blijkt dat 39 klinische onderzoekscentra voor tb en hiv in Zuid-Afrika worden bedreigd door mogelijke bezuinigingen van de VS. Dat brengt ten minste 27 hiv-onderzoeken en 20 tb-onderzoeken in gevaar. Dit is de eerste keer dat een analyse is uitgevoerd om specifieke proeven en klinische onderzoekscentra op het gebied van hiv en tb in kaart te brengen, die door de bezuinigingen van de VS in gevaar komen. TAG en AZG roepen donororganisaties, regeringen en filantropische organisaties op om dringend in te grijpen om:
- Te zorgen voor continuïteit van zorg en medische opvolging voor deelnemers aan onderzoek in Zuid-Afrika die al zijn ingeschreven bij getroffen klinische onderzoekscentra voor hiv en tb, door noodondersteuning te bieden.
- Dringende lacunes in het onderzoek aan te pakken door essentiële hiv- en tb-onderzoeken te financieren die vlak voor de start waren gepland of waren opgeschort.
- Blijvende investeringen doen om de unieke en internationaal erkende onderzoeksinfrastructuur van Zuid-Afrika veilig te stellen.
Bezuinigingen bedreigen het mondiale ecosysteem van onderzoek
"De overheidsfinanciering van de VS aan Zuid-Afrika vormt het fundament waarop farmaceutische bedrijven, liefdadigheidsinstellingen en andere overheden investeren in baanbrekend onderzoek naar tb en hiv", aldus Lindsay McKenna, mededirecteur van het tb-project van Treatment Action Group. "De voortdurende onderbrekingen van de financiering door de Amerikaanse overheid hebben niet alleen gevolgen voor door de VS gefinancierde onderzoeksprojecten, maar brengen ook een veel breder ecosysteem van wereldwijd onderzoek in gevaar. Donoren moeten snel handelen om wetenschappelijke vooruitgang te behouden, de ineenstorting van de medische onderzoeksinfrastructuur in Zuid-Afrika te voorkomen en de continuïteit van de zorg te waarborgen voor mensen met hiv en tb die zich vrijwillig hebben aangemeld voor onderzoek."
Volgens de analyse van TAG en AZG zijn de proeven die gevaar lopen o.a. onderzoek naar nieuwe geneesmiddelen en kortere, veiligere behandelings- en preventieregimes, een geoptimaliseerd regime voor tb-meningitis en therapeutische en preventieve vaccins. Het stopzetten van steun aan locaties in Zuid-Afrika die deel uitmaken van internationale netwerken voor klinische proeven, waaronder ACTG, HVTN en IMPAACT1, zou tot 30 procent van de wereldwijde deelname aan tb-proeven kunnen doen mislukken en tussen 50 en 90 procent voor studies gericht op kinderen en zwangere vrouwen.
Voor hiv zijn onder meer de volgende proeven in gevaar: protocollen voor genezing met breed neutraliserende antilichamen (bNAbs) en analytische onderbrekingen van antiretrovirale therapie bij zowel volwassenen als zuigelingen, studies ter bevordering van therapietrouw bij jongeren en proeven met innovatieve preventieve vaccins die zijn ontworpen om de productie van bNab's te stimuleren.
De analyse was voornamelijk gericht op door de National Institutes of Health (NIH) gefinancierde DAIDS2 HIV Clinical Trials Network-studies en onderzoeksinfrastructuur, maar dit is slechts het topje van de ijsberg. De bezuinigingen in de VS die van invloed zijn op cruciaal onderzoek dat wordt gefinancierd via andere NIH-mechanismen, subsidies van Amerikaanse universiteiten, de Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention (CDC) en het noodplan van de Amerikaanse president voor aidsbestrijding (PEPFAR), zullen naar verwachting een veel breder scala aan onderzoeksprojecten op het gebied van tb en hiv verstoren.
Zuid-Afrikaanse teams al decennialang toonaangevend op het gebied van wereldwijde innovatie
Het onderzoek dat in Zuid-Afrika wordt uitgevoerd – vaak door Zuid-Afrikaanse wetenschappers en gefinancierd door de NIH en in mindere mate door de CDC en USAID (het Amerikaanse bureau voor internationale ontwikkeling) – ligt aan de basis van talrijke wereldwijde doorbraken van de afgelopen twintig jaar. Het heeft geleid tot een wereldwijde verandering van het volksgezondheidsbeleid en een ingrijpende transformatie van de preventie, opsporing, behandeling en zorg voor hiv en tbc, ten voordele van lokale bevolkingsgroepen en gemeenschappen over de hele wereld.
"Als dit werk wordt stopgezet, met name dat voor de meest kwetsbare bevolkingsgroepen, lopen we het risico belangrijke verworvenheden te verliezen." Dr. Tom Ellman, directeur van de medische eenheid van Artsen Zonder Grenzen voor Zuidelijk Afrika (SAMU).
Deze bezuinigingen zijn des te zorgwekkender omdat ze bovenop eerdere bezuinigingen op hiv- en tbc-programma's komen. Zonder dringende maatregelen van donoren dreigt het hiv- en tbc-onderzoek in Zuid-Afrika in te storten, met directe gevolgen voor mensen met deze ziekten in het land en daarbuiten.
"Toekomstige vooruitgang in de strijd tegen hiv en tbc, met name bij de ontwikkeling van vaccins en langdurige behandelingen, zal afhangen van situaties met een hoge incidentie en kwetsbare bevolkingsgroepen, zoals in Zuid-Afrika. Deze vooruitgang zal ten goede komen aan de hele wereldgemeenschap, ook in landen met een hoog inkomen zoals de Verenigde Staten. We roepen alle potentiële donoren op om in actie te komen. Zonder duurzame investeringen zullen we deze dodelijke epidemieën nooit kunnen uitroeien", concludeert dr. Ellman.
1 ACTG = Advancing Clinical Therapeutics Globally for HIV/AIDS and Other Infections (Promotion des thérapies cliniques mondiales contre le VIH/sida et d'autres infections) ; HVTN = HIV Vaccine Trials Network (Réseau d'essais cliniques sur le vaccin contre le VIH) ; et IMPAACT = International Maternal, Pediatric, Adolescent AIDS Clinical Trials Network (Réseau international d'essais cliniques sur le sida chez les femmes, les enfants et les adolescents
2 DAIDS signifie Division of AIDS (Division du sida) au sein du National Institute of Allergy and Infectious Diseases (NIAID, Institut national des allergies et des maladies infectieuses), qui fait partie des National Institutes of Health (NIH, Instituts nationaux de la santé) des États-Unis.
Bijlage
Lees het briefingdocument, South Africa's TB and HIV Research At Risk: A Call to Catalyze Urgent Action by Funders, voor meer informatie over de hiv- en tb-onderzoeken die worden beïnvloed door bezuinigingen op Amerikaanse financiering en de gevolgen daarvan. De bijlage biedt een gedetailleerd overzicht van onderzoeken en Zuid-Afrikaanse onderzoekscentra in de DAIDS HIV/AIDS Clinical Trials Networks en de omvang van de verstoringen als gevolg van daadwerkelijke en mogelijke beëindiging van financiering door de Amerikaanse overheid.
Steven De Bondt