AZG roept EU en EER op tot dringende maatregelen tegen tuberculose
Effectieve behandeling moet voor iedereen worden gegarandeerd nu tuberculose (tbc) in heel Europa weer opduikt
Brussel, 14 oktober 2025 — Tijdens een paneldiscussie die vandaag in Brussel werd gehouden, heeft Artsen Zonder Grenzen (AZG) de landen van de Europese Unie (EU) en de Europese Economische Ruimte (EER) opgeroepen om dringend iets te doen aan de groeiende crisis in de tuberculosebehandeling. AZG dringt er bij regeringen, gezondheidsautoriteiten en regelgevende instanties op aan concrete maatregelen te nemen om ervoor te zorgen dat iedereen die door tbc is getroffen, toegang heeft tot betaalbare, effectieve en ononderbroken behandeling.
Hoewel tbc een te voorkomen en te genezen ziekte is, maakt deze ziekte een comeback in Europa. Alleen al in 2023 werd bij bijna 39.000 mensen in 29 EU-/EER-landen tbc vastgesteld. Deze heropleving dreigt de vooruitgang op weg naar de Europese doelstelling om tbc tegen 2030 uit te bannen, te doen ontsporen en onderstreept de noodzaak om opnieuw de nadruk te leggen op preventie, tijdige diagnose en effectieve behandelingsstrategieën. Het succespercentage van de behandeling daalt, vooral voor medicijnresistente tbc (Drug Resistent Tuberculosis oftewel DR-TB), waarbij sommige landen een succespercentage van slechts 40% rapporteren – ver onder de doelstelling van 90% van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).
“Hoewel er al jaren wereldwijd effectieve geneesmiddelen beschikbaar zijn om tbc te behandelen en te voorkomen, is het absurd dat mensen met tbc in de hoogontwikkelde EU/EER-regio nog steeds te maken hebben met vertraagde, onderbroken of suboptimale behandelingen omdat essentiële geneesmiddelen exorbitant duur zijn, vastzitten in gefragmenteerde toeleveringsketens of simpelweg niet zijn geregistreerd in bepaalde landen”, aldus Joanna Ładomirska, medisch coördinator voor Artsen Zonder Grenzen in Polen. “We dringen er bij beleidsmakers, parlementariërs, inkoopinstanties en regelgevende instanties in de EU/EER op aan om snel actie te ondernemen om deze dodelijke behandelingskloof te overbruggen, anders blijft het doel om tbc in Europese landen uit te bannen een verre droom.”
AZG benadrukte dat er verschillende dringende maatregelen nodig zijn:
- De nationale behandelingsrichtlijnen aanpassen aan de aanbevelingen van de WHO
- De coördinatie tussen landen verbeteren
- Gezamenlijke inkoop van tbc-medicijnen om de kosten te verlagen
- Gebruikmaken van wettelijke flexibiliteit om niet-geregistreerde maar essentiële geneesmiddelen te importeren
- Zorgen voor prijstransparantie om levensreddende geneesmiddelen betaalbaar te maken
100 keer duurder
De kosten voor de behandeling van DR-tbc in de EU/EER zijn schrikbarend hoog: tot 45.000 euro per persoon voor een behandeling van zes maanden, vergeleken met slechts 275 euro in lage- en middeninkomenslanden. De prijzen in de EU/EER zijn onbetaalbaar, waardoor het voor landen in de regio moeilijk is om voldoende voorraden aan te houden en waardoor de sociale zekerheidsinstanties de kosten van deze geneesmiddelen moeilijk kunnen dekken. Bovendien zijn essentiële combinaties met een vaste dosering, pediatrische formuleringen en op rifapentine gebaseerde preventieve therapieën nog steeds niet geregistreerd en daarom in veel delen van de EU/EER niet verkrijgbaar.
AZG zag deze uitdagingen voor het eerst toen het in 2022 ondersteuning bood bij de behandeling van tbc bij Oekraïense vluchtelingen en andere migranten in Polen. Dankzij de inspanningen van het Poolse ministerie van Volksgezondheid is de toegang tot behandeling verbeterd, maar veel andere landen in de regio lopen nog steeds achter.
Olga*, een overlevende van DR-TB in Warschau, deelde haar ervaring: "Het volgen van het vorige behandelingsregime zou voor mij en mijn dierbaren een doodvonnis zijn geweest. Dankzij de mogelijkheid om in Polen toegang te krijgen tot moderne ambulante behandeling, kon ik onder de best mogelijke omstandigheden worden verzorgd, namelijk in mijn eigen huis, samen met mijn dierbaren. Door deze behandeling kon ik herstellen zonder mijn gezinsleven, mijn werk of mijn geestelijke gezondheid op te offeren.“
”Het aanpakken van de toenemende heropleving van tbc in Europa is alleen mogelijk met een sterke politieke wil", benadrukt dr. Marc Biot, regionaal coördinator van AZG Access. “Het is tijd dat Europa de strijd tegen deze te voorkomen maar dodelijke ziekte nieuw leven inblaast en iedereen die dat nodig heeft toegang garandeert tot de meest geavanceerde en effectieve behandeling.”
Artsen Zonder Grenzen dringt er bij alle belanghebbenden op aan om zich opnieuw in te zetten voor de strijd tegen tbc en ervoor te zorgen dat niemand achterblijft.
Meer lezen: [MSF Policy Brief – Bridging the gap: Securing access to essential TB medicines in the EU and EEA]
*Naam gewijzigd om identiteit te beschermen.
Steven De Bondt