Artsen Zonder Grenzen vraagt Kameroen om de schorsing van haar activiteiten op te heffen

Al meer dan vier jaar leidt extreem geweld in de Engelstalige regio's van Noordwest en Zuidwest Kameroen tot een catastrofale situatie voor de bevolking. Invallen in dorpen, ontvoeringen, martelingen, vernieling van eigendommen en buitengerechtelijke executies zijn de nieuwe norm geworden in wat algemeen bekend staat als de "Engelstalige crisis".

In 2018 lanceerde Artsen Zonder Grenzen, in overleg met het Kameroense ministerie van Volksgezondheid, een noodhulp voor de kritieke gezondheidssituatie in de noordwestelijke en zuidwestelijke regio's. We ondersteunden er gezondheidsfaciliteiten, zetten de enige gratis 24/7 ambulancediensten op en ondersteunden gezondheidsvrijwilligers in de gemeenschap om afgelegen bevolkingsgroepen en mensen die moeite hebben om toegang te krijgen tot gezondheidszorgfaciliteiten te bereiken.

Maar op 8 december 2020 werd het AZG verboden om te werken in de noordwestelijke regio[1]. Kameroense autoriteiten beschuldigden AZG van te nauwe banden met niet-gouvernementele gewapende groepen in het gebied. Ondanks maandenlange discussies om op deze beschuldigingen te reageren, is AZG er niet in geslaagd haar activiteiten opnieuw op te starten, waardoor tienduizenden mensen geen toegang hebben tot levensreddende gratis gezondheidszorg.

“Al zes maanden worden vitale medische diensten geweigerd. Dit eist een onaanvaardbare tol van Kameroense burgers. Veel van hen vluchtten de brousse in, niet langer in staat om de beelden, geluiden en dreiging van geweld te verdragen”, zegt Emmanuel Lampaert, AZG-operatiecoördinator voor Centraal-Afrika. "Deze beslissing betekent een flinke klap voor de medische en humanitaire toegang. Op dit moment zien onze gezondheidswerkers in de gemeenschap mensen sterven en lijden door het gebrek aan behandeling in dorpen en ontheemde gemeenschappen. Ons ambulance-callcenter blijft noodverzoeken ontvangen, die ze gedwongen zijn af te wijzen. Welke reden kan deze onnodige sterfgevallen rechtvaardigen?”

 “We roepen de regering van Kameroen nogmaals op om de behoeften van de bevolking op de eerste plaats te stellen en onmiddellijk de essentiële medische diensten van Artsen Zonder Grenzen in het noordwesten te herstellen. Onze activiteiten kunnen niet voor onbepaalde tijd on hold blijven staan.”

Een enorme gezondheidscrisis

Gewapend geweld en schendingen van mensenrechten haalden de afgelopen jaren wel de krantenkoppen, maar de impact van deze crisis op de medische basisbehoeften van mensen wordt vaak over het hoofd gezien in de internationale media. Volgens de laatste VN-cijfers heeft het oplaaien van geweld in de Engelstalige regio's van Kameroen echter meer dan 700.000 mensen op de vlucht gejaagd, en meer dan 60.000 mensen zijn gevlucht naar buurland Nigeria. De crisis treft de mensen in de regio heel zwaar en naar schatting meer dan 1,4 miljoen mensen hebben humanitaire hulp nodig in Noordwest- en Zuidwest-Kameroen.

“Toegang tot gezondheidsdiensten is een grote zorg”, zegt Emmanuel Lampaert. “Vanwege de onveiligheid, lockdowns, avondklokken en aanvallen op gezondheidsfaciliteiten, is de toegang tot gezondheidszorg extreem beperkt. Ten minste één op de vijf faciliteiten functioneert niet. Ontheemde bevolkingsgroepen durven nauwelijks naar gezondheidsfaciliteiten te gaan, en de economische neergang heeft het nog moeilijker gemaakt om naar het ziekenhuis te reizen of zelfs een behandeling te betalen. Het is niet verwonderlijk dat de sterfte onder kwetsbare groepen zoals vrouwen en kinderen is toegenomen. De opschorting van onze medische hulp maakt de situatie nog erger.”

AZG-teams behandelden patiënten voor verkrachting, marteling, brandwonden en geweerschoten, maar de overgrote meerderheid van de patiënten heeft medische hulp nodig voor bevallingen, malaria of diarree. Het gaat  vooral om ontheemde gemeenschappen. Vorig jaar voerden door Artsen Zonder Grenzen ondersteunde gezondheidswerkers in de gemeenschappen in beide regio's meer dan 150.000 consultaties uit.

Onveiligheid en inperking van humanitaire ruimte

The support provided by MSF and other humanitarian organisations proved to be all the more vital as insecurity and attacks on staff have limited the number of organizations present at field level to provide lifesaving services.    

De steun van Artsen Zonder Grenzen en andere humanitaire organisaties is des te belangrijker omdat steeds minder organisaties ter plaatse blijven door onveiligheid en aanvallen op personeel.

“We zijn een van de weinige medische organisaties die in die twee regio’s aanwezig zijn om de medische noodbehoeften op te vangen, en de context is een grote uitdaging.”, zegt Emmanuel Lampaert. “Sinds we met onze interventies zijn begonnen, kregen onze medische staf, vrijwilligers en patiënten regelmatig te maken met bedreigingen en geweld van zowel staats- als niet-statelijke gewapende groepen. Er is weinig respect voor de humanitaire principes van onpartijdigheid en neutraliteit. Onze ambulances zijn beschoten en gestolen, gezondheidswerkers in de gemeenschap zagen en ondervonden aanranding en moord, gewapende mannen hebben het vuur geopend in medische voorzieningen en onze collega's zijn met de dood bedreigd. Ondanks deze uiterst moeilijke situaties bleven onze medewerkers dag in dag uit zorg verlenen aan mensen in nood.”

Cijfers

In 2020 verleenden AZG-teams in de regio Noordwest volgende hulp :

• behandeling van 180 overlevenden van seksueel geweld;
• 1.725 consultaties voor geestelijke gezondheid;
• 3.272 operaties
• 4.407 patiënten werden doorverwezen per ambulance, waarvan meer dan 1.000 bevallende vrouwen;
• 42.578 consultaties door vrijwilligers uit de gemeenschap, voornamelijk voor malaria, diarree en luchtweginfecties.

Artsen Zonder Grenzen is aanwezig in veel landen waar regeringstroepen en niet-gouvernementele gewapende groeperingen met elkaar in botsing komen. Artsen zonder Grenzen zet zich in voor haar charter dat het verstrekken van gezondheidszorg vereist zonder discriminatie of acht te slaan op politieke of religieuze overtuigingen, ras of geslacht.

- END –

Artsen zonder Grenzen werkt sinds 1984 in Kameroen. Tegenwoordig voeren we medische humanitaire projecten uit in het hoge noorden en in de zuidwestelijke regio's van het land. In het hoge noorden zijn we sinds 2012 aanwezig met diensten als chirurgische zorg, kraam- en verloskundige zorg en geneeskundige zorg, en psychologische zorg. Wij zijn sinds 2018 werkzaam in de Noord-West en Zuid-West regio’s voor het verlenen van kraam- en verloskundige zorg; chirurgische zorg; behandeling van ziekten zoals malaria, cholera en COVID-19; en een ambulancedienst die zeven dagen per week, 24 uur per dag beschikbaar is om mensen in noodgevallen naar het ziekenhuis te brengen. In december 2020 werden onze activiteiten in het noordwesten opgeschort door de Kameroense autoriteiten. We werken in elk van deze regio's op basis van onze inschatting van de behoefte van mensen. Alle zorg van Artsen Zonder Grenzen is gratis en wordt uitgevoerd in overeenstemming met de medische ethiek.

[1] Regional Decision 966 RD/E/GNWR.22/IGRS suspending the partnership between Doctors Without Borders and St Maria Soledad as well as related partnerships with other health facilities in the North-West Region pending definition of a framework of activities for Doctors Without Borders by the Minister of Public Health (MINISANTE)