Artsen Zonder Grenzen ernstig bezorgd over pushbacks, willekeurige detentie en geweld tegen migranten op Lesbos, Griekenland

Artsen Zonder Grenzen ernstig bezorgd over pushbacks, willekeurige detentie en geweld tegen migranten op Lesbos, Griekenland

De voortdurende verslechtering van de situatie van migranten en vluchtelingen op het Griekse eiland Lesbos is uiterst zorgwekkend. Talloze mensen maken beschuldigingen/meldingen van blootstelling aan geweld, vermeende ontvoeringen en pushbacks, detentie en ontneming van voedsel en onderdak. Artsen Zonder Grenzen (AZG) roept de Griekse autoriteiten op om de meldingen van honderden vermiste migranten – waarvan wordt aangenomen dat ze met geweld terug naar zee zijn geduwd – te onderzoeken en om veilige en waardige opvangvoorzieningen te creëren voor degenen die op het eiland blijven. Humanitaire hulp voor nieuwkomers wordt ernstig verminderd vanwege de vrees voor criminalisering van hulp. AZG is nu de enige onafhankelijke speler die hulp biedt aan migranten die aankomen op Lesbos.

Meldingen van vermiste personen

“AZG verstrekt sinds juni 2022 dringende medische hulp aan mensen die per boot naar Lesbos kwamen. Het UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de VN en andere actoren waarschuwen ons wanneer migranten aankomen op Lesbos en dringend medische behandeling nodig hebben. Maar op minder dan een jaar zijn ongeveer 940 mensen die niet werden aangetroffen op de gerapporteerde locatie, ook daarna niet teruggevonden. Ze zijn spoorloos verdwenen”, zegt Nihal Osman, projectcoördinator van Artsen Zonder Grenzen op Lesbos.

Verschillende patiënten vertelden het personeel van Artsen zonder Grenzen dat ze traumatisch onderschept en met geweld terug naar zee geduwd waren bij eerdere pogingen om Griekenland te bereiken. "Als we worden gewaarschuwd voor nieuw aangekomen mensen die dringend medische hulp nodig hebben, zoeken we uren - soms dagen - naar hen, omdat ze zich vaak in bossen verstoppen", vervolgt Osman. “Mensen die we vinden, vertellen ook over ontmoetingen met gemaskerde mannen die zich voordoen als dokters om hun vertrouwen te winnen, of zoals onlangs gemeld in het artikel in de New York Times, zelfs als Artsen Zonder Grenzen. Als dit wordt bevestigd, is er sprake van onaanvaardbare en ernstige manipulatie van humanitaire hulp.”

Artsen Zonder Grenzen kwam al eerder in de omgeving van de interventielocaties niet-identificeerbare voertuigen zonder kentekenplaat tegen, vaak bestuurd door personen met zwarte kappen op hun gezicht.

Wrede afschrikkingstactieken in het grootste kamp van Griekenland

Migranten en asielzoekers die op Lesbos aankomen, worden naar twee centra gestuurd, afhankelijk van de plaats van aankomst: Mavrovouni en Megala Therma. In Mavrovouni, een van de verschillende door de EU gefinancierde Closed Controlled Access Centres (CCAC), zijn tot 2.700 mensen ondergebracht in 2023. CCAC's werden aan de man gebracht als een verbetering van de levensomstandigheden van migranten, maar in werkelijkheid ontworpen om de bewegingsvrijheid van mensen ernstig te beperken en in toom te houden in gevangenisachtige faciliteiten. Sinds 17 mei verstrekken de Griekse autoriteiten geen voedsel meer aan erkende vluchtelingen en mensen aan wie internationale bescherming is ontzegd, en kondigden ze plannen aan om hen uit te zetten. Bovendien worden kinderen die behoren tot gezinnen die geen internationale bescherming hebben gekregen, ontdaan van hun socialezekerheidsnummers, waardoor ze niet in aanmerking komen voor basisvaccinaties, waardoor hun rechten worden geschonden.

"De spanningen in de CCAC stijgen daardoor uiteraard", meldt Osman. “Patiënten klagen over de vernedering die ze ondergaan als ze urenlang in de rij moeten staan, en over de frustratie die gepaard gaat met het verminderen van voedsel. Het ministerie gebruikt voedsel als hefboom om mensen te dwingen de faciliteit te verlaten.” Ontbering als middel om mensen uit de faciliteit te dwingen, is onaanvaardbaar. "Honderden mensen hun basisrechten ontnemen, waaronder toegang tot voedsel en onderdak zonder alternatieven, kan ernstige gevolgen hebben voor de fysieke en mentale gezondheid van mensen."

Willekeurige detentie in kamp Megala Therma

In Megala Therma, aan de noordkust van Lesbos, waar AZG sinds 2020 gezondheidszorg verleent, is de situatie alarmerend. De faciliteit was vroeger een COVID-19-quarantainecentrum van de overheid en huisvest nu migranten voordat ze worden overgebracht naar de Mavrovouni CCAC.

Mensen in Megala Therma zijn niet geregistreerd en worden in wezen willekeurig dagenlang vastgehouden, in sommige gevallen meer dan twee weken, voordat ze worden overgebracht naar het CCAC van Mavrovouni.

De levensomstandigheden in Megala Therma zijn erbarmelijk. Mensen worden ondergebracht in overbevolkte vluchtelingenwoningen zonder bedden – soms worden 14 mensen samengeperst in een eenheid met ruimte voor vijf. "Iedereen, inclusief kinderen, wordt bij elkaar gehuisvest, ongeacht hun kwetsbaarheden, zonder rekening te houden met veiligheids- en beschermingsprocedures", vervolgt Osman.

De faciliteit is ook geïsoleerd, waardoor het voor medische actoren aanzienlijk moeilijk is om toegang te krijgen tot de faciliteit om te reageren op medische noodgevallen. "Artsen van Artsen Zonder Grenzen bezoeken twee keer per week, maar als er zich op een andere dag medische noodgevallen voordoen, is er niemand ter plaatse om te reageren en zou een ambulance meer dan een uur nodig hebben om de patiënt te bereiken", zegt Osman.

“Megala Therma-kamp is kenmerkend voor de wrede en disfunctionele aanpak van CCAC's, ondersteund door EU-lidstaten en gefinancierd door de Europese Commissie. AZG heeft dit harde beleid uitgebreid bekritiseerd en aan de kaak gesteld.”

AZG roept de Griekse autoriteiten en de Europese Commissie op:

  • tot een onmiddellijk onderzoek naar beschuldigingen dat mensen worden bedreigd, ontvoerd en mishandeld door niet-geïdentificeerde gemaskerde mensen die zich systematisch bezighouden met pushbacks en het leven van mensen op het land en op zee in gevaar brengen.
  • om een einde maken aan de willekeurige detentie van niet-geregistreerde nieuwkomers in Megala Therma, door hun snelle toegang tot registratie en identificatie, waardige opvangomstandigheden en nabijheid van basisdiensten te verzekeren.
  • om te zorgen voor kwalitatieve, tijdige medische zorg, inclusief spoedeisende medische zorg in de speciale opvangfaciliteiten. De rechtspositie van mensen mag er niet toe leiden dat mensen worden uitgesloten van cruciale vitale diensten als voedsel, onderdak en gezondheidszorg. Toegang tot gezondheidszorg, bescherming en humanitaire hulp moet worden verleend aan alle nieuwkomers die bescherming zoeken in Griekenland, in overeenstemming met de opvangrichtlijn van de EU.

EINDE

Opmerkingen voor de redactie

Artsen Zonder Grenzen biedt sinds 1996 medische en humanitaire hulp aan asielzoekers, vluchtelingen en migranten in Griekenland. In 2015 breidde Artsen zonder Grenzen haar activiteiten in Griekenland uit om tegemoet te komen aan de humanitaire behoeften van mensen op de vlucht die in Griekenland aankomen.

Artsen zonder Grenzen voerde noodinterventies uit op Lesbos, Samos en Chios, evenals op de Dodekanesos-eilanden, Athene en Idomeni, waar medische en geestelijke gezondheidszorg, onderdak, water en sanitaire voorzieningen werden geboden en hulpgoederen werden uitgedeeld aan vluchtelingen en migranten.

Sinds 2016 is AZG op de Griekse eilanden gebleven om medische en geestelijke gezondheidszorg te bieden aan migranten op Lesbos en Samos. Sinds 2016 exploiteert AZG een dagopvangcentrum in Athene dat momenteel een uitgebreid pakket medische diensten aanbiedt.

Sinds 2021 op Samos en 2022 op Lesbos biedt AZG dringende medische hulp aan mensen die per boot op de eilanden aankomen. Onze activiteiten omvatten eerstelijnsgezondheidszorg, behandeling van chronische ziekten, seksuele en reproductieve gezondheidszorg, individuele en collectieve klinisch psychologische zorg, evenals psychiatrische zorg, naast een pakket van sociaal-juridische ondersteuning. Gezondheidsvoorlichting en bewustmaking gebeurt met een team van gezondheidspromotors, zowel in de klinieken als in kampen en op straat.

Steven De Bondt Press officer, Artsen Zonder Grenzen

 

 

Over MSF/AZG

Artsen Zonder Grenzen is een medisch-humanitaire noodhulporganisatie, met projecten in meer dan 70 landen wereldwijd.