Artsen kunnen een genocide niet stoppen. Onze beleidsmakers wel.

Verschenen op 15 september in De Tijd

Mensen die proberen te vluchten, doen dat onder steeds intensievere bombardementen. Wie de reis overleeft, komt terecht in overvolle gebieden in centraal en zuidelijk Gaza waar het minstens even onveilig is en er geen basisvoorzieningen aanwezig zijn om te overleven. Een volk dat bijna twee jaar door extreme wreedheid tot het uiterste is gedreven, staat op de rand van een catastrofe.

Wat er in Gaza gebeurt is niet enkel een humanitaire ramp, het is de systematische vernietiging van een volk. Artsen Zonder Grenzen is duidelijk: Israël pleegt een genocide tegen Palestijnen in Gaza, en doet dat volledig straffeloos.

De menselijke tol is immens. Volgens de meest recente cijfers van het Palestijnse ministerie van Volksgezondheid (MoH) zijn meer dan 64.000 mensen gedood, onder wie 20.000 kinderen. Het echte dodental ligt waarschijnlijk hoger, aangezien nog veel mensen onder het puin begraven liggen van ziekenhuizen, scholen en huizen.

Er is gewoonweg géén veilige plek in Gaza. Hele families werden uitgeroeid terwijl zij in hun huizen bescherming zochten. Gezondheidswerkers werden gedood terwijl zij zieken verzorgden. Journalisten zijn doelwit geweest omdat ze getuigenis aflegden. Het Israëlische leger heeft alles en iedereen in Gaza aangevallen.

Zwaar oorlogsmateriaal dat specifiek dient voor open slagvelden en deels geleverd werd door de VS en Europese regeringen aan Israël, wordt ingezet in dichtbevolkte stedelijke gebieden, waar mensen in tenten schuilen. Het resultaat hiervan zijn dodelijke verwondingen, die wij behandelen.

De Israëlische autoriteiten hebben stelselmatig het gezondheidssysteem in Gaza aangevallen: ziekenhuizen gebombardeerd, medische faciliteiten bestormd en het leven van personeel en patiënten in gevaar gebracht. Deze daden kunnen neerkomen op oorlogsmisdaden. De weinige ziekenhuizen die nog functioneren zijn overbelast en onder bevoorraad. Patiënten lijden en sterven onnodig.

Twaalf collega’s zijn gedood en AZG-orthopedisch chirurg dr. Mohammed Obeid wordt al sinds oktober 2024 vastgehouden door Israël. In totaal zijn meer dan 1.500 gezondheidswerkers gedood. Elk verlies is verwoestend voor de families, maar ook voor het belegerde gezondheidssysteem in Gaza.

De impact van deze genocidale oorlog gaat verder dan de directe aanvallen. De Israëlische autoriteiten hebben Gaza doelbewust in een wurggreep door een totale belegering, met zware beperkingen op brandstof, water, voedsel en medische voorraden.

Een beleid van collectieve bestraffing, inclusief uithongering als strategie, heeft zijn wrede doel bereikt: hongersnood is er nu officieel vastgesteld. Uit een recent onderzoek in onze klinieken in Gaza blijkt dat 25% van de zwangere of vrouwen die borstvoeding geven ondervoed is, wat het risico op doodgeboorte, miskraam en vroeggeboorte vergroot.

De beperkte voedselhulp die beschikbaar is wordt op cynische wijze als wapen ingezet. De voedseluitdeelpunten die worden beheerd door de zogenaamde Gaza Humanitarian Foundation, een door Israël geleide en door de VS gefinancierde operatie, zijn plaatsen waar mensen worden vermoord en ontmenselijkt. Sinds de oprichting van de GHF eind mei zijn volgens VN-deskundigen minstens 1400 mensen gedood en nog eens 4000 gewond geraakt terwijl ze op zoek waren naar voedsel. Wij hebben kinderen behandeld die in de borst zijn geschoten terwijl ze voedsel probeerden te pakken, en mensen die zijn verpletterd of gestikt in massapaniek. Dit niveau van wreedheid is onvoorstelbaar.

Opzettelijke tekorten aan water voeden ziekten. Vorige maand behandelde AZG 4.000 mensen met waterige diarree, wat dodelijk kan zijn voor ondervoede kinderen. AZG zou de levering van schoon drinkwater kunnen verhogen, maar wordt daarin regelmatig tegengewerkt.

Daarnaast neemt het geweld door kolonisten en de Israëlische staat op de bezette Westelijke Jordaanoever snel toe. Landroof, gedwongen verplaatsing en aanvallen op gemeenschappen worden geïntensiveerd, als onderdeel van een beleid dat gericht is op het veranderen van de demografische samenstelling van de Westelijke Jordaanoever.

Regeringen wereldwijd zijn medeplichtig aan de genocide: het zij door politieke, militaire of materiële steun aan Israël, of door hun stilte. Zij hebben een morele en wettelijke verplichting om te reageren. Dat betekent echte politieke druk en geen betekenisloze woorden. Alle beschikbare politieke, diplomatieke en economische middelen moeten ingezet worden om deze wreedheden te stoppen.

Staten moeten onmiddellijk een staakt-het-vuren afdwingen, de belegering opheffen en ervoor zorgen dat de Israëlische autoriteiten dringende, ongehinderde levering van grootschalige, onafhankelijke humanitaire hulp toestaan. Daarnaast moeten medische faciliteiten en gezondheidswerkers beschermd worden en de evacuatiebevelen en massale gedwongen verplaatsingen van mensen moeten stoppen.

Mensen die willen vluchten en patiënten die dringende gespecialiseerde zorg nodig hebben, moeten de grenzen kunnen oversteken. Regeringen moeten actief deze levensreddende corridors mogelijk maken, evenals het recht op terugkeer zodra de omstandigheden echt veilig zijn.

De aanvallen van Hamas in oktober 2023 waren afschuwelijk, en alle resterende gijzelaars moeten eveneens naar huis kunnen terugkeren, net als Palestijnen die willekeurig worden vastgehouden.

Landen die hun verontwaardiging en solidariteit met Palestijnen hebben uitgesproken, kunnen en moeten meer doen om de politieke druk op anderen te vergroten. Dat houdt in: ervoor zorgen dat alle landen de wapenleveringen stopzetten die worden gebruikt om mensen te doden en te verwonden en om de civiele infrastructuur in Gaza te vernietigen.

Elke dag staan onze 1.118 collega’s in Gaza voor de schokkende realiteit dat zij een genocide niet kunnen stoppen. Maar wereldleiders kunnen dat wel, als zij besluiten om actie te ondernemen. Nu het tweejarig bestaan van dit genadeloze en extreme geweld nadert, komen de politieke keuzes die nodig zijn om het te beëindigen, veel te laat.