AIDS : niet investeren betaal je met mensenlevens

Ongeveer tien dagen geleden kondigde minister Frank Vandenbroucke aan dat hij 1 miljoen euro zou vrijmaken na de vaststelling dat het aantal hiv-diagnoses in 2021 in België met 4% steeg. Ook hij onderlijnde dat België meer inspanningen moet leveren willen we de 2030-doelstellingen van UNAIDS bereiken.Maar als we deze doelen écht willen bereiken, dan zullen we ook buiten ons land moeten kijken en handelen.Een epidemie als aids kent namelijk geen grenzen. Enkele cijfers :

• Er zijn wereldwijd ongeveer 9,5 miljoen hiv-positieve mensen zonder antiretrovirale therapie (ART) van naar schatting 38,4 miljoen mensen die leven met hiv
• In Oost-Europa en Centraal-Azië is het aantal nieuwe hiv-infecties sinds 2010 met 43% gestegen, in het Midden-Oosten en Noord-Afrika met 7%
• Het aantal mensen dat wereldwijd wordt getest op een infectie daalde met 22%, het aantal preventieve diensten met 11

Kwetsbare mensen betalen de rekening, en kinderen nog het meest van al

Erg fragiele landen die onvoldoende financiering tegen hiv kunnen vrijmaken, moeten onmogelijke keuzes maken tussen allerlei levensbelangrijke strategische interventies tegen hiv, innovatieve benaderingen links laten liggen of nationale opschaling van bepaalde ingrepen uit te stellen.

Kinderen zijn de bevolkingsgroep die de meeste vertragingen ondervindt bij het testen en behandelen van hiv. In 2021 kregen naar schatting 800.000 [640.000-990.000] kinderen met hiv nog steeds geen hiv-behandeling.Datzelfde jaar vormden kinderen 4% van de mensen met hiv, maar wel 15% van de aidsgerelateerde sterfgevallen. De kloof tussen kinderen en volwassenen in de behandeling van hiv groeit in plaats van af te nemen ¹.

Minder middelen = meer HIV

Tuberculose en cryptokokkenmeningitis zijn de belangrijkste oorzaken van morbiditeit en mortaliteit bij gevorderde hiv-infectie.Systematische screening van mensen die onlangs op HIV zijn getest om opportunistische infecties zoals tuberculose en cryptokokkenmeningitis op te sporen, lijdt onder enorme hiaten in de beperkte middelen.Snelle diagnostische tests (Point of Care) en medicijnen (voor alle opportunistische infecties behalve medicijnen voor tuberculose) zijn momenteel niet beschikbaar (omdat ze niet door donoren worden gefinancierd).

Het blijft dan ook essentieel om ervoor te zorgen dat mensen die risico lopen op hiv toegang hebben tot geïntegreerde mensgerichte en contextspecifieke diensten, zowel voor diagnose, behandeling als de uitvoering van preventieve opsporing.

Aids is een van de drie dodelijkste ziekten ter wereld, samen met tuberculose en malaria.Er bestaan echter preventietechnieken en -behandelingen.Wat vooral ontbreekt zijn de financiële middelen op wereldschaal.

België sloeg bal mis bij het wereldfonds tegen HIV, tuberculose en malaria.

Eind september vond in Washington de 7^e aanvulling van het Wereldfonds (Global Fund) tegen hiv, tuberculose en malaria (voor de periode 2024-26) plaats.Om enige hoop te hebben om deze drie extreem dodelijke ziekten op zijn minst in te dammen, moesten landen een extra inspanning van 30% leveren in vergelijking met de 6^e aanvullingsronde. België belooft € 30 miljoen. Dat mogen we gerust een druppel op een hete plaat noemen, en zeker geen extra moeite vergeleken met vroeger. En wat doen de buurlanden²?

• Duitsland: € 130 miljoen (verhoogde participatie met 30%)
• Nederland: € 180 miljoen (deelname verhoogd met 15%)
• Frankrijk: € 159,6 miljoen (verhoogde participatie met 23%)
• Luxemburg: € 117 miljoen (verhoogd belang met 26%)

Als de internationale gemeenschap er niet in slaagt om meer te mobiliseren voor deze drie ziekten, zal de mensheid het gelag betalen.

De internationale gemeenschap en dus ook belgië moeten beseffen hoe hoog de nood is

Ondermaatse financiering zorgt voor ondermaatse zorg, waarbij landen niet in staat zijn om evidence-based zorgprogramma's te implementeren of zich te houden aan de aanbeveling van de WHO.Innovatieve, baanbrekende benaderingen die het tij zouden kunnen keren, zijn onmogelijk zonder realistische financiering.

Elke vertraging bij het terugdringen van nieuwe gevallen en sterfgevallen betekent meer infecties, meer doden, meer menselijke, gezondheids- en economische kosten, nu en in de toekomst.Elke vertraging in de strijd tegen hiv zal op middellange en lange termijn leiden tot hogere kosten voor de gezondheid, de mensen en de economie.Dat stelt Artsen Zonder Grenzen vast in haar rapport "Bridging the gaps: the neglected pandemics of hiv/aids, tuberculosis and malaria" en waarin de internationale gemeenschap en alle internationale donoren worden opgeroepen om zich opnieuw in te zetten voor de bestrijding van deze enorme uitdaging voor de wereldgezondheid, zodat we niet alles verliezen waar we zo hard voor vochten in het verleden.

Artsen zonder grenzen in de frontlinie van de strijd tegen HIV

Artsen zonder Grenzen is al vele jaren actief op het gebied van preventie, screening, behandeling en follow-up van hiv-positieve patiënten in landen met beperkte middelen.Tot op heden ondersteunt AZG meer dan 86.000 patiënten in 17 verschillende landen.

¹ https://www.globalfundadvocatesnetwork.org/gfan-pledge-tracker/

² In Danger, UNAIDS https://www.unaids.org/sites/default/files/media_asset/2022-global-aids-update_en.pdf