1 maand medische interventie aan Pacheco-registratiecentrum: cijfers, tendenzen en aanbevelingen

Sinds januari 2022 biedt Fedasil de meeste mannelijke asielzoekers geen toegang meer tot huisvesting of gezondheidszorg. Sinds begin ’22 is het federale agentschap al bijna 7.000 keer veroordeeld voor het niet verschaffen van opvang. Momenteel wachten meer dan 2.300 mensen die internationale bescherming aanvragen, nog steeds op een bed in ​ Brussel. Sinds oktober is er een nieuwe fase in deze humanitaire crisis bereikt: ook gezinnen en niet-begeleide minderjarigen worden niet meer systematisch opgevangen. Tientallen vrouwen en kinderen worden nu op straat achtergelaten.

Geen onderdak = geen toegang tot medische zorgen

In België betekent geen onderdak, geen toegang tot medische hulpverlening, en evenmin een onderzoek naar eventuele kwetsbaarheden. Toch stellen onze teams aanzienlijke volksgezondheidsproblemen (tuberculose, schurft, dermatosen en andere infectieziekten) vast, alsook een hoge nood aan bescherming van mensen (eenzame mensen, gezinnen, NBMV, enz.). Daarom greep Artsen Zonder Grenzen een maand geleden in, met een tijdelijke straatkliniek vlak naast het Pacheco-registratiecentrum, om mensen met specifieke kwetsbaarheden te consulteren. Onze teams zijn van maandag tot vrijdag van 8 tot 16 uur ter plaatse in 2 gemedicaliseerde containers en verwijzen de meest kwetsbare patiënten door in de hoop onderdak en toegang tot meer gespecialiseerde diensten te vinden.

Medische evaluaties in enkele cijfers

Op 1 maand tijd voerden de teams van AZG meer dan 500 consultaties uit. 94% van de consulten betreft volwassen mannen, van wie 90% momenteel op straat leeft, sommigen al enkele maanden. Sinds het begin van de interventie hebben we ook 28 vrouwen en 28 minderjarigen zonder huisvesting opgevangen, al dan niet begeleid. De belangrijkste redenen voor consultatie zijn huidproblemen, darmaandoeningen, luchtweginfecties, trauma of orthopedische problemen.

Nog zorgwekkender is dat de medisch humanitaire organisatie ongeveer veertig mogelijke gevallen van cutane difterie opmerkte (waarvan vier bevestigd in het laboratorium), 99 gevallen van schurft die behandeling vereisen, en meer dan twintig verzoeken om voorschrift wegens onderbreking van de hiv-behandeling of voor niet-overdraagbare ziekten zoals diabetes, epilepsie en hypertensie.

Belang van psychologische ondersteuning

Op straat leven zorgt niet alleen voor het ontstaan en de verspreiding van bepaalde ziekten; ook de psychische toestand van asielzoekers wordt er steeds zorgwekkender door. Daarvan wordt de impact nog te veel onderschat. De meeste patiënten zijn slachtoffer of getuige geweest van een of andere vorm van geweld, in hun land van herkomst, tijdens hun migratiereis of zelfs bij aankomst in België. Het gebrek aan integrale zorg (geen toegang tot eerstelijns en gespecialiseerde zorg) en het leven op straat hebben directe gevolgen voor de geestelijke gezondheid.

Thomas Pelseneer, hoofd projecten voor geestelijke gezondheidszorg van Artsen Zonder Grenzen België, benadrukt de gevolgen die een leven op straat heeft voor de geestelijke gezondheid: “Op straat is niemand veilig. Iedereen, maar vooral vrouwen en kinderen, kan worden blootgesteld aan fysiek geweld en uitbuiting. De mensen die we in de kliniek ontvangen, vertellen ons vaak over recent geweld, de hardheid van het straatleven en het gebrek aan vooruitzichten. Deze trauma's worden toegevoegd aan reeds bestaande trauma's, wat de situatie en de kwetsbaarheid van mensen verergert. Ons doel is om de schade te beperken en hen te ondersteunen om het risico op zelfmoord te verkleinen en hen weer een dag te laten overleven.”

De belangrijkste waargenomen symptomen houden verband met trauma en stress, angst en depressie. Van de 54 mensen die werden geraadpleegd, hadden 16 mensen psychologische hulp nodig van de teams van Artsen Zonder Grenzen en 5 anderen hadden psychiatrische hulp nodig. Onze teams constateren over het algemeen een verlies van hoop bij patiënten.

Dramatische gevolgen van gebrek aan opvang

De getuigenissen die onze teams te horen krijgen, illustreren de dramatische gevolgen van het gebrek aan huisvesting voor een bijzonder kwetsbaar publiek. Een verpleegster hielp een jonge vrouw die seksueel werd misbruikt. Ze getuigt “Twee weken geleden aangekomen in Brussel, vroeg de jonge vrouw de dag na haar aankomst asiel aan. De Dienst Vreemdelingenzaken antwoordde dat er geen plaats voor haar was in het opvangnetwerk. Bij gebrek aan accommodatie bracht ze de nacht buiten door waar ze seksueel werd misbruikt. Ze kwam de volgende dag naar onze kliniek. Onze teams zorgden voor haar en vonden een onderkomen voor haar bij een van onze partners. Momenteel heeft ze nog geen plaats in het opvangnetwerk.”

AZG-aanbevelingen

Gezien de gezondheidssituatie van mensen die op straat worden achtergelaten en de daaruit voortvloeiende risico's voor de volksgezondheid, wijst Artsen Zonder Grenzen de autoriteiten opnieuw op de noodzaak om een passend antwoord op deze humanitaire noodsituatie en om medische zorg te blijven verlenen nadat de medisch humanitaire organisatie haar noodinterventie stopt. AZG vraagt:

• dat asielzoekers en migranten gebruik kunnen maken van de consultaties en medische zorg waar ze recht op hebben. Vaccinatie moet voor iedereen toegankelijk zijn.
• een aangepaste opvang van asielzoekers met medische en mentale kwetsbaarheden. Mensen met symptomen van difterie / of met bevestigde difterie moeten geïsoleerd en behandeld kunnen worden.
• dat er een tijdelijk medisch centrum wordt geopend om zo goed mogelijk in te spelen op de humanitaire situatie.